IMG 47 (5)

*96    6frWfr.ii tuta (tłofh&wtka-Soti&e*

tt» oceny riwin imifc i dr.u*łun edttluwyjnych Ihicwmji m pojętni staję ^ I rozwój Rorwój |iny<hifn) jednontki w upeni psychologu jttt cyklieno-flnwji ] prooMcm ftEonatraowtait aif nowych jihotnowo struktur wewnętrznych <*u 1 przyjmowania pnut ais nowych funkcji w wyniku wwłorthkh,    i

jakościowo kontaktów t otacaMcyn ją światem mnątratym, pncdnuotosya i ludzkim (Brzezińska 2000). Ta ki sposób definiowania tefo ijawiib uklak. e fotwój dokonuje się w wyniku aktywności jednostki, bowiem kontakt otbwńb : n światem zewnętrznym jest możliwy tylko prioi jego aktywność.

W psychologu podkreśla się proceeualny charakter rozwoju. M. Pratacah wa definiuje rocwój jako „proce* kierunkowych przemian, w toku którego obiekt) (układy) danego rodzaju przechodzą od form lub etanów prostych, niższych, mmej doskonałych, do form lub stanów bardziej złożonych, wyższych, doskonalszych pod pewnym względem" (Przełącznikową 1978. a. 12).W tym procesie zwyfck wyróżnia się pewne stadia czy okresy, charakteryzujące się nowymi właściwościami. nowym uporządkowaniem dotychczasowych i nowych właściwości układu, czy wreszcie powstaniem warunków do dalszych przemian. Powstanie onq struktury właściwości układu lub pojawienie się wystarczających i niezbędnych warunków dalszych przemian określa się mianem przemian jakościowych, a podstawie których wyznacza się stadia rozwojowe (Zamiera 1988; Hayes 1994).

Schafler (1994) podkreśla, ze „ rozwój psychobiologiczny należy widzieć jak proces zachodzący w kontekście społecznym, który jest ściśle powiązany i naturą tego rozwoju. Z jednej strony istnieją czynniki facylitucji społecznej, które przyczyniają się do pojawienia się nowych zmian, a z drugiej strony, zmiany te mają swe konsekwencje społeczne, które z kolei ułatwiają późniejszy rozwój (Schafier 1994).

Zarówno w podejściu określanym mianem praktyki właściwej rozwojowo, gdzie uwzględnia się cechy funkcjonowania dziecka w sforze emocjonalnej, społecznej i poznawczej w powiązaniu z wiekiem i etapem rozwoju dziecka (Karwowska-Stru i czyk 1994), jak i w podejściu kontekstowym (Woodhead 1998), w którym rozwój ujmuje się, uwzględniając uwarunkowania społeczne (relacje w najbliższymśe dowisku, doświadczenia dzieci, baza środowiska wychowawczego dziecka), podkreśla się konieczność wspomagania rozwoju zgodnie z potrzebami rozwojowy® dziecka i w taki sposób, aby wykorzystać jego rzeczywiste możliwości.

Rozwój jest procesem ciągłym i zintegrowanym. Efektem jego są zmiany kr ściowe i jakościowe w poszczególnych sforach. Wzajemne powiązania między sforami: poznawczą, społeczną, emocjonalną, fizyczną i motoryczną a tał# | w obrębie każdej z nich, prowadzą do coraz lepszego funkcjonowania organ*- | zmu jako całości, co z kolei pozwala na coraz pełniejsze jego przystosowań#^ środowiska, w którym żyje, zarówno w sensie subiektywnym, jak i obiekty'"' aym (Sochaczewska 1984).