2, historia myśli pedagogicznej.
3. historią analizy pedagogicznej.
Te trzy zakresy różnią się od siebie. Można powiedzieć, że pedagogika istniała zawsze (historia myśli pedagogicznej), bo zawsze podejmowano jakieś problemy pedagogiczne. Ale można też twierdzić, że nie istnieje ona do tej poiy, ponieważ nie rozporządza „twardymi” metodami jak przyrodoznawstwo (historia analizy pedagogicznej).
Najlepsze jest oczywiście drugie podejście. Ze względów czasowych nie możemy się jednak cofać do starożytności (i porównywać np. system wychowania w Atenach i Sparcie), musimy zadowolić się podejściem pierwszym, cofając się do czasu, kiedy pod nazwą „pedagogika porównawcza” pojawił się projekt uprawiania jednej z subdyscyplin pedagogicznych. Było to na początku XIX rtulecia,
a dokładnie w 1817 roku, kiedy to Marek Antoni Jullien z Paryża (Marc-Antoine Jullien de Paris) ogłosił drukiem w języku francuskim dzieło Szkice i prace wstępne do dzieła o pedagogice porównawczej.
IŁPedagogika porównawcza w Polsce
Pedagogika porównawcza jest w Polsce stosunkowo młodą subdyscypliną. Przed wojną dominowały trzy:
1. teoria wychowania/pedagogika ogólna,
2. teoria nauczania/dydaktyka ogólna,
3. historia wychowania
(była jeszcze socjologia wychowania Floriana Znanieckiego, ale to dział raczej socjologii).
- Zygmunt Myslakowski (1890-1971), UJ, przedstawiciel tzw. pedagogiki państwowej wyłożonej w Państwo i wychowanie (1935) jako pierwszy w h*śle Pedagogika ogólna w 1 tomie Encyklopedii