IMG!37 (3)

Pi Bogaiyrim wt

^ ^aProbQMEąn£^nzzsz .dana społeczność;^ niektór^^funkigje danej formy mogą oczy wiście    zastąpione przez in-

¹¹    jednak forma, traci swoją „jfunkcjónalnolć, oBu-

miera w folklorze. podc^g gdy w. literaturze pisanej za-3^vv.uje potencjalne Istnienie:

Jeszcze jeden przykład z historii literatury: tzw. _TTstali prze\ynriniry” — pisa rzg, których interpretacja w ciągu rozwojowym ętulecLiest magle na nowo dokonywana pjzez każdy jgowy kierunek. Pewne osobliwości tych pisarzy. któ-re dla współczesnych były obce, niezrozumiałe, niepotrzebne, niepożądane, uzyskują w późniejszych czasach dużą wartość, aktualizują się nagle, tzn. stają się produktywnymi czynnikami literatury. Możliwe jest to jednak tylko w literaturze pisanej. Co by się stało na przykład w poezji ustnej ze śmiałą i „nie na czasie” twórczością językową Leskowa, która stała się produktywnym czynnikiem dopiero po kilkudziesięciu latach, w twórczości Remizowa i późniejszych prozaików rosyjskich? Środowisko Leskowa oczyściłoby jego dzieła z dziwacznej stylistyki. Krótko mówiąc, już samo pojęcie przekazu pisanego różni się głęboko od pojęcia przekazu folklorystycznego. dziedzinie folkloru możliwn^A reaktualizacji faktów poetyckich jest bez porównania mniejszą^ Jeśli nosiciele pewnej tradycji poetyckiej wymr^ to nie można jerj^zjb^wić, podczas gdy. w fiteratoik^^nej^o-gą ożyć i zacząć owocować, zjawiska należące, do jawnej lub nawet wielowiekowej przeszłości.¹

^'powyższego wynika jasno, żęjstnienie utworu ludowego zakłada istnienie grupy przyswajającej go i garLifrjn_mi. jgcej. W badaiiiaclTfolkloru trzeba mieć stale na uwadze "pojęcie podstawowe — prewencyjną cenzurę społeczności. Świadomie używamy wyrazu „prewencyjną”, ponieważ w badaniach nad faktem folklorystycznym nie chodzi o momenty poprzedzające jego narodzenie, o jego poczęcie, jego życie embrionalne, lecz o same jego „narodziny” i o dalsze losy.

Folkloryści, zwłaszcza słowiańscy, dysponujący bodaj najżywszym i najbogatszym materiałem folklorystycznym w Europie, często głoszą pogląd* że nie ma zasadniczej różni-

1

Chcielibyśmy na marginesie zaznaczyć, że nie tylko przekaz, ale nawet współistnienie stylów Jako różnych dążeń w tym samym środowisku Jest w folklorze dużo bardziej ograniczone; różnorodność styl w odpowiada tu mianowicie najczęściej rozmaitości gatunków.