IMG 21

siebie ze względu na równomierność ruchu i na pracę obydwóch stron tłoka w jednakowych optymalnych warunkach.

Średnie ciśnienie p, pomnożone przez pole tłoka F obliczone dla każdej strony tłoka, następnie przez skok maszyny s i liczbę obrotów na minutę n, a podzielone przez 60 i 75, daje moc maszyny rozwijaną w cylindrze w chwili indykowania.

Rys. 159-Obliczanie mocy maszyny parowej z wykresów indykatorowych Tak więc

,_T    (F,cm⁵ • p,'kg/crrr+F-,cm²■ pl'kg/cm²) sm • n obr/min „._r

f 1- 60-75    -jj^n

Korzystając z układu SI i wyrażając ciśnienie indykówane p? w N'm-, powierzchnie każdej strony tłoka F w m², skok S w m i liczbę obrotów n 1/s moc maszyny parowej wyrazi się

N) = (F,pi+F₂p;') Sn 10-* kW    [Xi,7j

Potrzebny do oceny jakościowej rozchód pary w maszynie parowej mierzy się w ten sposób, że oznacza się ilość wody wtłaczanej do kotła parowego, z którego para odbierana jest tylko przez maszynę parową, | poziom kotła podczas pomiaru nie ulega zmianie. Pomiar taki powinien trwać kilka godzin (rys. 160).

W ten sposób uzyskuje się godzinowy rozchód pary D kg/h, a wielkość tu podzielona przez moc indykowaną maszyny IV,-KM daje tzw. rozchód właściwy pary na indykowanego KMh oznaczany zwykle symbolem di kg/(KM • h)

SK1 kg/(KM-h)	[XI,8]
= — kg/(kW • h)	[XI,8a]

Pracę techniczną l<, uzyskiwaną w danych warunkach w maszynie doskonałej, oblicza się albo teoretycznie, jak dla obiegu Rankine’a albo w sposób najbardziej rozpowszechniony z wykresu i-s jako odcinek prosty AD pomiędzy izobarami dla danych warunków pracy, zatem dla danego sianu wyjściowego (p, t) i ciśnienia końcowego p« (rys. 161).

Jednak dla oceny strat cieplnych zachodzących w maszynie parowej miarodajna jest sprawność indykowana (wzór [XI,6]).

Linia rzeczywistego rozprężania pory, wskutek występujących •» czasie pracy maszyny strat omówionych poprzednio, nie będzie adiahkią AB, lecz politropą AC, reprezentującą mniejszy odcinek Jako różnicę entalpii punktów A i C (rys. 161).

Do strat cieplnych maszyny parowej dochodzą jeszcze straty mechaniczne. Mianowicie wskutek oporów tarcia przy poruszaniu się tłoka,;

Rys. 160-Schemat obiegu czynnika w maszynie parowej: 1 — kocioł parowy, 2 — pompa, 3 — maszyna parowa

nej z wykresu i-s

drąga tłokowego w dławnicach, mechanizmu sterującego dopływ i odpływ pary z cylindra oraz mechanizmu korbowego wraz z wałem roz-rządczym i głównym, część wytworzonej w cylindrze pracy zostaje zużyta na ich pokonanie, przeto rzeczywiście maszyna parowa odda na zewnątrz tylko pracę L_e lub moc użyteczną N_e, gdzie N_t < N,-. Miarą tych strat mechanicznych jest sprawność mechaniczna

[XI,9]

N.    |

^Vm N,    li

Jeżeli więc do maszyny parowej dopływa para o wartości entalpii i, a odpływa np. w postaci skroplin o temperaturze to, to z 1 kg pary powstaje w maszynie parowej ilość ciepła równa tylko (i—i*o).

Nawet w doskonałych warunkach pracy — bez strat, przy wykonywaniu obiegu Rakine’a przyjętego za doskonały, można uzyskać tyLko pracę l_h a miarą tych w teoretycznych warunkach już istniejących strat jest sprawność teoretyczna

&A    m

»~10

Z powodu omówionych poprzednio strat cieplnych występujących w maszynie parowej zamiast pracy 1,, otrzymuje się, jak wiadomo, tylko

293