108 Ochrona roślin
Do metody biologicznej neleży również szczepienie odmian szlachetnych na podkładkach odmian odpornych na choroby i szkodniki. Odmiany ogórka wrażliwe na fuzaryjne więdnięcie można szczepić na dyni figolist-nej (Cucurbita ficifolia). Pomidor szczepi się na specjalnych podkładkach, których system korzeniowy odporny jest na tzw. kompleks chorobowy KVFNTm. W skład tego kompleksu wchodzi odporność na korkowatość, werticiliozę, fuzariozę, nicienie i wirusa mozaiki tytoniu.
Metoda ta polega na wykorzystaniu pestycydów do zwalczania lub zapobiegania wystąpieniu szkodników oraz chorób. Obejmuje ona zabiegi profilaktyczne i bezpośrednie zwalczanie, co w praktyce często wykonywane jest łącznie.
środki chemiczne stosowane w ochronie warzyw pod osłonami (tab. 6.2) powinny odznaczać się takimi właściwościami, jak: skuteczność działania, nieszkodliwość dla ludzi i zwierząt brak niekorzystnego wpływu na chronione rośliny (efekt fitotoksyczny). Toksyczne działanie preparatów chemicznych dla organizmów stałocieplnych określa się na podstawie dawki, która powoduje śmierć 50% badanej populacji organizmów testowanych. Dawka ta — DL50 — wyrażana jest w miligramach substancji aktywnej na 1 kg masy ciała testowanego zwierzęcia. Na podstawie wielkości DLS0 każdy preparat chemiczny zostaje zaliczony do odpowiedniej klasy toksyczności (tab. 6.3).
W celu zabezpieczenia ludzi i zwierząt przed zatruciami wprowadzono przepisy dotyczące pozostałości pestycydów w roślinach oraz okresu karencji i prewencji. Dopuszczalna ilość pestycydu, jaka może znajdować się w produktach żywnościowych w momencie zbioru nazywa się tolerancją i wyraża się ją w mg preparatu na 1 kg produktu, czyli w ppm. Karencja jest to czas, który musi upłynąć od ostatniego terminu zastosowania danego środka chemicznego do zbioru roślin. Prewencja zaś to czas, po upływie którego można bezpośred-
I
nie przebywać w miejscu no środek chemiczny. Prew*^ ratów I klasy tokiycinofcjSfl dżin. a dla preparatów || jJjwj Wskazania te nie dotycM?jNi^ chemicznych stosowanych niach zamkniętych, gdzie zaJ? *0 dów jest znacznie wolniejsze?*^ by pracujące w szklarni JjW na zatrucia poprzez skórę^^^
Rys. 6.7. Dynamika zanikania pestjcjd*^ szczcniach zamkniętych: a — Bi SI, apfo b — Nogos, odparowywanie; c - No**-kiwanie
po wykonaniu tabiegu
Rys. 6.8. Dynamika unikania petfycjd^tr rzchni liści: ■ — Bi 58. opryskiwanie; Ł-* odparowywanie; c — Nogos, opryskiwała
Tabela 6.2. Charakterystyka środków chemicznych stosowanych w ochronie warzyw pod osłonami
Nam preparatu i klan toksyczności |
Nazwa zwyczajowa i procentowa zawartość substancji aktywnej |
Zanocowanie |
Dawka lub stężenie |
Karencja w dmadi |
1 |
2 |
s |
4 |
S |
Addlic 50 ET n/ |
mctylopirymifos 50 |
Znocydy mączlik szklarniowy, pnędoorki |
0.1% |
I |
|V Aerozol do | ||||
szklarni |
melatioo 15 |
mączlik szklarniowy, mszyce. |
80 aek/100 ms |
5 |
IV Albarep |
czosnek |
wciornastki, pnądziorki śmictka kapuściana. bielinek |
0.5% |
10 (ntafy) 0 |
V Ambutz 25 EC IV Apollo 50 SC IV |
Krmetryna |
kapustnik, mszyca kapuściana inne mszyce, połyśnica mar-di wianka kanciasta plamtość ogórka mączlik szklarniowy |
<tf% OjOS—0.1% |
2 |
Uofcnte/yna 50 |
przęduorki |
0,1% |
) | |
Appłaud 25 WPbuprofezin 25 IV |
mączliki |
0/15—0,1% |
) | |
■ V Bancol 50 WP III Bssamid granulat |
leoiultap 50 |
mączliki |
0.1% |
7 |
dazomet 98 |
mocnie, larwy owadów aengącydi |
50 g/mł lub | ||
Bladafum III |
sulfotep |
w glebie, grzyby glebowe, kiełkujące nasiona diwaatów. guzaki korzeniowe, choroby grzybowe na korzeniu, zaraża pierścieniowa pomidora mączlik szklarniowy, mszyce, woo- |
250 g/m9 1 opakowanie | |
1 Croncton 500 EC |
ciiofcnkarb 46 |
mastki. muchówki, pnądaorki mszyce |
na 400 m* 0.1% |
4 (kapusta) |
III Cybolt 100 EC II Cymbuaz 10 EC ni |
lucytrynat 10 |
przędziorki. mączlik szklarniowy |
0.05% |
18 (sałata) 4 |
cypcrmetryna 10 |
mączlik szklarniowy, mszyce |
0,02% |
) | |
Cymbuaz 25 ECcypermetryna 25 |
mączlik szklarniowy, wciornastki |
0,05% |
i | |
III Cyperkil 25 EC cypermetryna |
mączlik szklarniowy, mszyce. |
0.02% |
) | |
111 Danirum 11 EC fenpropatryna 1 |
wciornastki pr/ędziorki |
0,06% |
7 | |
III Dccis 25 EC |
beiythiazoi 10 dekametryna 25 |
mączlik szklarniowy, wciornastki |
0.05% |
5 |
II Dimilin 25 WP diflubenzuroo 25 IV |
mączlik szklarniowy, larwy muchówek |
0.04% |
2 (pieczarki) 7 | |
Faatac 10 EC |
allametryna 10 |
mączlik szklarniowy, mszyce |
0.015% |
3 (pieczarka) 3 |
ni Fekama |
dichloifos (DDVP) |
wciornastki mączlik szklarniowy, mszyce. |
0.1% lub |
7 |
II |
50 |
przędziorki, wciornastki |
10—12 ml'100 m’ 1 (ogórek. | |
pieczarka) |