IMGF75 (5)

2. Podstawowy błąd współczesnej szkoły i współczesnego społeczeństwa

Podstawowy błąd współczesnego społeczeństwa i współczesnej szkoły wyraża się w przekonaniu, rozpowszechnianym od wieków, że w świecie jest więcej zła niż dobra. Tymczasem jest odwrotnie. W świecie ludzkim, zapewne także we wszechświecie, jest więcej dobra niż zła^{1 2}.

Zło bowiem jest czymś nienaturalnym, pozbawionym autonomicznego fundamentu bytowego, „zepsutym dobrem”. Niezwykle wnikliwie fakt ten opisywał między innymi św. Augustyn. Nawiązując do znanej tezy chrześcijaństwa mówiącej o tym, że wszystko, co Bóg stworzył dobre jest, uzasadniał, że zło jest „niczym innym jak »zepsuciem« naturalnej miary, postaci czy porządku”. I dodawał, że „natura jest zła wtedy, kiedy jest »zepsuta«. »Nie zepsuta« bowiem z konieczności jest dobra. Ale nawet i »zepsuta« w zakresie tego, że jest naturą, jest dobra, zła jest w zakresie tego, że jest »zepsuta«.

Przyjęcie przekonania, że w świecie jest więcej zła niż dobra, prowadzi prostą drogą do zaakceptowania jakże brzemiennej w konsekwencje tezy, że czynienie dobra jest trudniejsze niż czynienie zła. Trzeba się zatem bardzo wysilać, gdy idżie o jednostkę ludzką, by być dobrym. Natomiast czynienie zła jest łatwiejsze, niemal bezwysiłko-we, a do tego jeszcze przyjemne.

Te błędne poglądy, występujące w różnych odmianach, decydują w dużym stopniu o treści i jakości wychowania i kształcenia szkolnego. Odnosi się to przede wszystkim do wychowania moralnego, na ogół zaniedbanego w szkole. Zwłaszcza metafizyczny wymiar edukacji niema! zupełnie zniknął. Warto może przypomnieć w tym miejscu słowa Jana Pawła II, który w encyklice Fides et ratio pisał:

Pragnę (...) stwierdzić, że rzeczywistość i prawda wykraczają poza granice tego, co faktyczne i empiryczne; chcę też wystąpić w obronie ludzkiej zdolności do poznania tego wymiaru transcendentnego i metafizycznego w sposób prawdziwy i pewny, choć niedoskonały i analogiczny³.

1

   Por. S. Wielugs, Dobra jest więcej, Płock 2001.

2

   Św. Augustyn. Dialogi filozoficzne, Kraków 1999, *.831.

3

   Jan Paweł II. Fides et ratio. Kraków 1998, s. 94.