IMGU65

Kartoflarnia i farzyniarnia

Marzeniem prawie każdego inteligenta na jesieni 1940 _r 1 . dostanie się do kartoflami I jarzynlami przy kuchni⁶*. Najwaźni!⁰ szą zaletą była praca pod dachem, a nie na wietrze. Poza tym placówka miała dodatkowo i tę wartość, źe czasami rozdzielano między pracujących kocioł zupy, a już bardzo głodny mógł chnjp. nąć surową marchew czy brukiew. Nie zapominajmy, źe na nasze) obozowej giełdzie plasterek brukwi kosztował około 50 fenlgów Przez kuchnię przewinęła się prawie cała śmietanka lntelłgen-cka. Któż bowiem tam nie pracował. Najdłużej bodaj Putek⁶⁶, a później Barlickl⁶⁷, Czetwertyński⁶⁸, Perzyński, Mamczar, ja i wielu, wielu innych krócej lub dłużej obieraliśmy kartofle i jarzyny, świńskie to jednak było zajęcie! Całe dnie, a w razie potrzeby

« Jak podaje Franciszek Piper, rozładunek ziemniaków i brukwi należał do najcięższych prac, wykonywanych przez więźniów. Por. F. Piper, Eksploatacja pracy więźniów, fwj Auschwitz 1940-1945..., op.cit., s. 73-74.

⁶¹ Józef Putek (1892-1974), prawnik, działacz i publicysta ludowy. Urodzą się w Wadowicach. Ukończył studia na Wydziale Prawa UJ. Od 1908 r. działał w PSL, następnie w PSL Lewicy, w II RP w PSL „Wyzwolenie?; (zasiadał we władzach tego ugrupowania), a następnie w SL. Był posłem na Sejm RP wszystkich kadencji. W procesie brzeskim został skazany na trzy lata więzienia. Od

1938    r. kierował Związkiem Polskich Ludowców. Aresztowany 19 października

1939    r., był więziony w obozach koncentracyjnych Auschwitz-Birkenaii I - od llpca 1942 r. - w Mauthausen. Po wojnie członek władz naczelnych SL, poseł na Sejm Ustawodawczy, w latach 1947-1948 minister poczt i telegrafów. W 1948 r. został usunięty z władz SL, a w 1950 r. uwięziony. Zwolniony w 1956 r., wrócił do praktyki adwokackiej. Zmarł w Choczni.

⁶⁷ Norbert Barłickl (1880-1941), prawnik, działacz PPS. W latach 1919-1933 poseł na Sejm RP. W czasie okupacji niemieckiej kierował grupą socjalistyczną, która weszła do efemerycznego Centralnego Komitetu Organizacji Niepodległościowych. Aresztowany w 1940 r. przez gestapo, został zamordowany w Auschwitz-Birkenau.

* Franciszek Seweryn Czetweityński-Światopełk (1873-1945), ekonomista, działacz narodowy. Urodził się w Warszawie. Od 1905 r. należał do Ligi Na-rodowej. W 1906    wyb„„_y ™ posła do rosyjskie) Dumy Parts.rvou.ej.

Działał w organizacjach rolniczych, a w czasu* i    * .

mocowych, m in. sprawował funkcję prezesa CentralneGo^⁰^ ™

'-enirainego Komitetu Obywatel-

, .„etami lub po apelu po czwmaScte godito na dobę ba-_lPr^ ^ _brudzie bo ziemniaki często były zgniłe, wybierać je ** 5y_l0 gołymi rękami. Cały dzień moczyć ręce w zimnej wo-tf^e należało do przyjemności.

^rtodownikiem w kartoflami był Ślązak, który przy lada okazji Jpośląsku, klął i wymyślał, gdy któryś zatrzymywał się przy « baf>^iu> klął, gdy nie oskrobał odpowiedniej ilości. Najgłoś-klął - choć nie było powodu, gdy zbliżał się esesman, ajjech wiedzą, że tu się pilnie pracuje. Jakżeż często bolały ręce _q£I obrzydliwego połamanego noża. Nóż był narzędziem zabronionym w obozie. Nie wolno go było mieć w barakach. Do oblepia ziemniaków w kartoflami używano różnych kozłków, bla-szek, z których potajemnie wyrabiano noże. W kartoflami były one przechowywane i rozdawane do pracy.

Poza drutami była inna kuchnia i kartoflamia, ale ta była dla esesmanów. Tam również pracowali więźniowie.

Magazyn mundurowy - Bekleidungskammer

Ponad sześć tygodni upłynęło od naszego przybycia, zacząłem już dorywczo pracować, to przy kopalni, to przy wożeniu ziemi taczkami, gdy pewnego dnia wpadł Witek Kisielewski, abym szedł do nowej pracy - do prania.

W ustępie niezamieszkanego. baraku kilku więźniów prało bluzy kapo bez mydła, w zimnej wodzie. Nie było to zajęcie ponętne, lecz lepsze, bo pod dachem i w zamkniętym pomieszczeniu mniej podlegającym ustawicznej kontroli. Można było rozmawiać, a w kącie zapalić papierosa. Bluzy męczyliśmy, obracając

skiegow Warszawie. Od 1915 r. przebywał w Rosji, m.ta. byl członkiem Rady Polskiej Zjednoczenia Międzypartyjnego. W 1919 r. został wybrany posłem na Sejm Ustawodawczy, w latach 1922-1935 bytpofeąm^jm RP z listy Związku Ludowo-Narodowego, a później SN. Wlanrch1928-1951sprawował u ■ w 1041 r został aresztowany, był więziony w funkcję wicemarszałka sejmu. V941 ■ _mć,_{wnMle /jmr}, _w J!d

obozie Auschwitz-Bfrkenau, a następnie burgu.

91