IMGt10

®° 20000 znaków). Są one prawdziwym językiem podlegającym zróż-■eowsnym regułom językowym podobnie jak mowa dźwiękowa. Ponadto wyróżnić możemy:

-    znaki migowe towarzyszące mowie (ang. supporting sings; niem. tmterstucenjc Gebarden, Begleitgebdrden; Lautsprachbegleitende Gebarden, w skrócie LBG): to z reguły proste znaki migowe, które mogą pełnić rolę wspierającą w odczytywaniu z ust, mogą jednak to być także znaki uzupełniające wypowiedź słowną np. chodźmy wszyscy razem, przy czym słowo wszyscy może być wsparte znakiem migowym;

-    inną formę stanów i języ k migowy wzorowany na języku dźwiękowym, naśladowany jednak w sposób niepełny, charakteryzujący się zubożoną składnią (ang. Pidgin Sign English - w skr. PSE; Ameslish czyli American Sign English). np.. \ly teraz zabawa na dworze;

-    oddzielną formą jest język migany (ang. nazwy różnych systemów: marniał English, Siglish = Sig + English; S.E.E. = Seeing Exact, Essencial English, niem.; Gesprochene Sprache in Gebarden). Takim systemem jest np. w USA Sign System Pageta - Gormana, w Niemczech Prillwitza, w Polsce Szczepankjwskiego. W tym też rozumieniu mówi się o dwujęzyczności, wychów aniu dwujęzyfcowym ", bilingwizmie, lub nauczaniu bimodalnym;

-    metoda totalnej komunikacji (ang. total approache; total communi-aaion; total rnethod, niem. totale Methode) ma dziś podwójne znaczenie ⁰: po pierwsze, rozumie się ją jako teorię zakładającą, że każde dziecko ma prawo do uczenia się wszystkich środków komunikacji, tj. znaków migowych, daktylologii, odczytywania z ust, słyszenia, mówienia i pisania, oraz że fkfefedBccko samo dokona wyboru tej formy komunikacji, która mu najbar-dziej odpowiada, i po wtóre, rozumie się jąjako metodę komunikacji.

Metoda totalnej komunikacji rozumiana jako metoda komunikacji wy-

w postaci tzw. metody symultanicznej (ang. SimCom, niem. Simultan-wethode), która może z kolei występować w postaci znaków migo-

driectut Wychowanie dwujęzykowe dziecka nieslysząccgo, WSiP,

-    omówione w: B. H o f f m a n. Rewalidacja nieslyszą-

:    Wisrszawa ff79, s. 155-158 oraz A. Korzon, Totalna komunikacja jako

WĘftmtfĘjąu rozwój zdolności językowych uczniów głuchych Wyd. Nauk. Mtrnim.

ByWkiWW^ai eon Gehórloien und Piycholinguhlik..., %. 42-44.

wych towarzyszących mowie, lub w postaci bardziej rozbudowanej, mianowicie w formie języka miganego, albo i jako tzw. system kombinowany (ang. combined system, niem. Kom-binierte System), który polega na przekazie równoległym, niezsynchronizowanym, tzn. zgodnym z logiką języka migowego i języka dźwiękowego i bez korzystania z daktylologii.

6.2. Metody rewalidacji uwzględniające znaki języka migowego¹⁰⁹

W nauce szkolnej stosunek do znaków migowych naturalnych i konwen-aonalizowanych, z reguły dotąd nie znajdujących oficjalnego zastosowania, uległ po części zmianie w związku z „odkryciem języka migowego” jako pełnoprawnego środka komunikacji. Znalazło to swój wyraz także w „Rezolucji Parlamentu Europejskiego w sprawie języków migowych głuchych”®.

W niektórych krajach w Europie organizuje się centra badań nad językiem migowym, np. w Niemczech w 1987 r. na Uniwersytecie w Hamburgu, przy Wydziale Germanistyki, powstało Centrum Komunikacji i Niemieckiego Języka Migowego Niesłyszących ([Zentrum Jur Deutsche Gebardensprache und lommunikation Gehórlosen, w skr. ZDGS). Od roku 1992 centrum usamodzielniło się i kształci przyszłych tłumaczy języka migowego. Studia mogą trwać dwa lata i dają one wtedy formalne kwalifikacje w przypadku zwykłych, codziennych tłumaczeń i kontaktów z urzędami, lub trzy lata, dając formalne kwalifikacje dla tłumaczy w kontaktach z policją, sądem, dla tłumaczy konferencyjnych. Studia te mogą zostać dodatkowo poszerzone o prawo llumaczenia w dwu specjalnościach uniwersyteckich.

Znaki mimiczne, znaki-gesty są zwykle wykorzystywane przez nauczycieli w sposób naturalny. Znaków ideograficznych, które występują w języku migowym, nauczyciele często unikają, mimo prowadzonych w tym zakresie kursów języka migowego, gdyż ich w dostatecznej mierze nie znają Sytuacja

KI

Rozdział poświęcony niefonicznym metodom rozwoju niesłyszących opracowano wykorzystując następujące źródła: H. Jussen. M. Krtlger, Manuelle Kommumkaliaehdfm bel GchOrlosen. Das Fingeralphabet, 1975; H. Werner, Geschichte des ftnrfiwi— menprohlems bis 17 Jahrhundert, Jena 1932; H. W e r n e r, Die Tiiuhoummheit. .Ctba Zeitschrift” 1947, nr 109; P. Schumann, Geschichte des Touhstummemeesen, Frankfurt 1940; K. S c h u 1 t e, PhonembesUmmtes Manualsystcm (PMS). YiKtąpi-Schwenningen, 1974 i in.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 czerwca 1988 r. w sprawia kgwfcM *ych głuchych, tt. Języki migowe głuchych - Doc. A-2-302/87, |w 111 i 111 *• materiały zagraniczne dotyczące języka migowego, PZG. Warsom* l*9J.    .