klucz4

68 Justyna Szulich Kałuża

kategorie służą do uporządkowania wiedzy o gatunkach, tematach, kompozycji, kontekście słownym oraz technicznych zabiegach uatrakcyjniających przekazy wizualne w formie fotografii.

Budowa klucza kategoryzacyjnego

I. Rodzaje, gatunki fotografii

Gatunek fotografii	Czarno-biała	Barwna	Suma
Fot. reporterska^1 2
Fot. dokumentalna-
Fot. portretowa^3
Fot. montażowa^4

II. Fotokompozycja

i. Charakterystyka obiektu centralnego (osobowy', nieosobowy, abstrakcyjny, nierzeczywisty, fikcyjny)

1

   Fotografia reporterska stawia sobie za cel szybkie przekazanie treści o zdarzeniu, które ma miejsce w przedstawionym na zdjęciu fragmencie rzeczywistości. Fotografowanie ważnych zdarzeń nieodłącznie związane jest z uchwyceniem przez fotoreportera tzw. momentu decydującego. Wyróżnić tu można fotografie o różnej treści, z podkreśleniem ich strony informacyjnej i aktualnościowej.

2

   Fotografia dokumentalna to jedna z najbardziej sprawnych i obiektywnych metod rejestrowania zjawisk. Utrwala ona fakty' w czasie i przestrzeni wiernie, tzn. zgodnie z rzeczywistością. Stanowi istotny element komunikowania w' społeczeństwie i nieodłączne uzupełnienie informacji słownych przekazywanych przez prasę.

3

   Ważne miejsce we współczesnej fotografii prasowej zajmuje portret. Jest to przy'-kład fotografii samodzielnej, która sama w' sobie przedstawia skończoną całość. Zdarza się, że zdjęcia portretowe noszą piętno oficjalności, beznamiętności i sztuczności (Wojtasik 1987: 147). Tak wykonane portrety są nieatrakcyjne i nieprofesjonalne. Współcześnie portretowany człowiek zdaje sobie bowiem sprawę z atrakcyjności portretów dynamicznych, odtwarzających niepowtarzalną indywidualność i dlatego chce, aby portret ukazy'-w^ral jego zalety fizyczne i duchowe (Ligocki 1987: 29). Niejednokrotnie przy portretowaniu wykorzystuje się pewne atrybuty, które wskazują na charakter, skłonności czy poglądy danej osoby. Portrety psychologiczne łączone bywają z symbolem dla podkreślenia siły ekspresji portretowanych osób (Tausk 1977: 200).

4

   Fotografia montażowa, o której mówi się, że tworzona jest techniką fałszywych fotografii, nazywana też bywa fotografią mieszaną. W tego typu fotografii obraz ostatecznie jest wynikiem zabiegów technicznych, polegających na specyficznym zestawianiu elementów zdjęć, które to elementy' tworzą swego rodzaju collage. Fotomontaże realizowane być mogą na trzy sposoby: poprzez montaż klejowy, polegający na naklejaniu wyselekcjonowanych elementów zdjęć; poprzez montaż warstwowy, polegający na nakładaniu na siebie negatywów; poprzez wielokrotne naświetlanie tych samych negatywów (Dieter 1991: 435)-