LastScan5 (18)

substancjami wyjątkowo toksycznymi. Są najsilniejszymi znanymi substancjami rakotwórczymi, poza tym wzmacniają działanie innych trucizn, ponieważ zaburzają funkcjonowanie układu odpornościowego.

p 2.2.2^ZANIECZYSZCZENIA PYŁOWE

/f / ■

/ Pyły stanowią odrębną, zróżnicowaną pod względem działania na otocze-^f nie, grupę zanieczyszczeń. Pył tworzą cząstki (ziarna) od 0,001 do 100 pm, przy czym pył o wielkości ziaren 35-100 pm opada na ziemię stosunkowo szybko, pył o ziarnach 0,1-3,5 pm dłużej utrzymuje się w powietrzu, natomiast przy uziamieniu poniżej 0,1 pm elektryzuje się ujemne, wskutek czego nie opada na ziemię.

Biologiczne oddziaływanie pyłów na organizm człowieka jest uzależnione przede wszystkim od wielkości ziaren (najbardziej niebezpieczne dla człowieka są pyły o średnicy poniżej 5 pm), od stężenia, składu chemicznego, charakteru działania, czyli wywoływanych skutków, i sposobu przenikania do organizmu.

- -Ze-wzglgdo-na-rodzaLstwaizanego zagrożenia pyły dzieli się na:

Pyły cl działaniu toksycznym, powodujące szybkie zatrucie organizmu, do których zaliczamy: pyły zawierające metale ciężkie (np. Hg, Cd, Zn, Pb), pyły radioaktywne, pyły azbestowe oraz fluorki i niektóre rodzaje nawozów mineralnych.

Pyhyszkodliwe (o działaniu pylicotwórczym bądź uczulającym), a mianowicie: pyły zawierające krzemionkę Si0₂ (np. kwarc, chalcedon, opal), pyły drewna, bawełny, pyły glinokrzemianowe. Pyły te rozpuszczają się w płynach ustrójowych i rozkładają substancje fizjologiczne, głównie białko, a także zmniejszają odporność na choroby zakaźne.

Pyły neutralne (o działaniu drażniącym), obejmujące głównie pyły żelaza, wapienia, gipsu, węgla. Są'substancjami nierozpuszczalnymi i oddziaływanie ich ogranicza się głównie do blokowania powierzchni ochronnej płuc, co prowadzi do zmniejszenia powierzchni oddechowej i wywołuje niedotlenienie organizmu. Skutkiem ich działania są przewlekłe nieżyt)' oskrzeli wraz z następstwami w postaci rozedmy płuc. Pyły te mogą ułatwić atakujące działanie bakterii, grzybów i innych pasożytów'. Źródłami emisji pyłów' są przede wszystkim energetyka przemysłowa i technologie przemysłowe.

23. STAN ZANIECZYSZCZENIA POWIETRZA W POLSCE

O stanie powietrza w Polsce decyduje wielkość i przestrzenny rozkład emisji ze wsżystkich źródeł. Nie bez znaczenia są tu przepływy trans-graniczne zanieczyszczeń z krajów sąsiednich. Obecnie na przeważającym obszarze Polski jakość powietrza jest dobra, a miejscami bardzo dobra.

97

ĘĘgĘĘĘm i