2. Udział zaakceptowanych i spełnionych wymagań klientów w ogólnej ]j bie zamówień w danym okresie:
liczba spełnionych wymagań
1—!|f--100%
ogólna liczba zamówień
3. Miara stopnia spełnienia specyficznych wymagań klientów w danym czasie'
ilość niespełnionych wymagań klientów
ilość spełnionych wymagań klientów
4. Relacja ilości i wartości rabatów ilościowych, gotówkowych, sezonowych, handlowych do ilości i wartości zawartych transakcji. Chociaż poziom elastyczności nie jest w pełni podatny na kwantyfikacje, w oczywisty sposób oddziałuje na wielkość kosztów logistycznych dostawcy oraz na pozytywną lub negatywną oceną klientów.
Respektowanie i spełnianie różnych życzeń klientów ma szczególnie istotne znaczenie przy obsłudze nabywców na rynku dóbr przemysłowych, np. maszyn, urządzeń, linii montażowych, półproduktów, podzespołów, części zamiennych. Wynika to przede wszystkim z relatywnie mniejszej liczby tych nabywców oraz z większej wartości pojedynczej transakcji niż na rynku dóbr konsumpcyjnych. Dla poszczególnych produktów liczba klientów wynosi czasem kilkaset, kilkadziesiąt, ale i kilka. Co ważniejsze, zwykle na zaledwie kilku większych nabywców przypada większość sprzedaży (nawet do 80%)131, dlatego na rynkach przemysłowych następuje bliższe, bezpośrednie, związanie dostawcy z nabywcą. Mówi się nawet o pewnego rodzaju dominacji większych klientów nad dostawcami, podobnie jak w przypadku uzależnienia się wytwórców dóbr konsumpcyjnych od wielkich detalistów132. W konsekwencji przed-siębiorstwa-dostawcy traktują takich poważnych kontrahentów w specjalny, indywidualny sposób. Niektóre firmy uwzględniają ten fakt w swojej strukturze organizacyjnej tworząc wydzielone jednostki czy zespoły zajmujące się obsługą największych klientów133. Wpływa to na podwyżkę kosztów widzialnych, ale
Ph. Koder Marketing Management. Analysis, Planning Implemenlation, and Control. Prenticc-Hall International, Inc. 1991, s. 196-197.
132 Giganci górą] „Business Week” (Polska) 1999, maj, s. 30-34.
131 Ph. Koder Op. cit, s. 198.
odnosi poziom obsługi i zmniejsza ryzyko utraty klientów i przyszłych możliwej sprzedaży. Odbiorcy przemysłowi częściej zatem oczekują, że kierowane do nich oferty zostaną dostosowane do ich indywidualnych potrzeb. Stąd też na konkurencyjnych rynkach maszyn, urządzeń, części zamiennych, usług kon-jtiukcyjno-montażowych itp. wygrywają ci wykonawcy, którzy ściśle współpracują ze swoimi zleceniodawcami w ustalaniu szczegółów technicznych i są skłonni spełniać ich specjalne wymagania odnośnie do różnych aspektów trans-akcji. Niekiedy indywidualne traktowanie klientów spotyka się także na rynkach konsumpcyjnych. Dotyczy ono przede wszystkim stałych, lojalnych nabywców oraz takich, którzy dokonują zakupów o dużej wartości. Również w odniesieniu do towarów o relatywnie wysokiej cenie jednostkowej, tj. samochodów, jachtów, mieszkań, ich wyposażenia, sprzętu turystycznego itp. stwarzane są możliwości respektowania i zaspokajania indywidualnych gustów i oczekiwań.
Przykładowe wyszczególnienie efektów i ich pomiar w obszarze logistyki zaopatrzenia pozwala na uzyskanie odpowiedzi na następujące pytania:
- Do czego będą potrzebne informacje o efektach w obszarach logistycznych?
- Dla jakich rodzajów efektów logistycznych powinien być prowadzony rachunek?
- Jakie rodzaje efektów logistycznych powinny być szczegółowo analizowane?
- Jakie źródła informacji powinny być wykorzystywane do ustalana rachunku efektów?
6.2. Tworzenie i różnicowanie kosztów zaopatrzenia
Zadaniem kalkulacji kosztów jest całkowite zaewidencjonowanie powstających kosztów w powiązaniu z wydajnością produkcji. Pozwoli to na utworzenie wiarygodnego, krótkoterminowego rachunku wyników. Z tego względu bardzo ważną kwestią jest różnicowanie kosztów według różnych kryteriów. Ogólnie koszty logistyczne należy podzielić na:
1. Koszty powstające poza przedsiębiorstwem, np. wynikające z korzystania z obcych usług logistycznych. Usługi obce najczęściej dotyczą działań logistycznych w obszarze zaopatrzenia w materiały i dystrybucji towarów. Poszczególny, konkretny rodzaj obcej usługi logistycznej jest jednostkowym nośnikiem kosztów dla jednostkowych kosztów logistycznych.
121