1) osoby, których zdolność do zarobkowania została w istotny sposób ograniczona wskutek częściowej niezdolności do wykonywania dotychczasowego zatrudnienia;
2) osoby, których zdolność do zarobkowania została w istotny sposób ograniczona wskutek pełnej utraty zdolności do wykonywania dotychczasowego zatrudnienia, jeżeli osoby te są zdolne do wykonywania innego, niżej kwalifikowanego zatrudnienia;
3) osoby, które wprawdzie zachowały dotychczasową zdolność do zarobkowania, ale wykazują szczególne naruszenie sprawności organizmu, określone w § 25 Rozp. Min. Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z dnia 5.08.1983 r. Wymienia się tu takie przypadki niewątpliwego inwalidztwa biologicznego, jak; całkowity brak kończyny lub jej znacznej części, porażenie lub niedowład kończyny, stan po usunięciu płuca, praktyczną ślepotę jednego oka, całkowitą głuchotę oraz inne naruszenia sprawności organizmu, które ograniczają tę sprawność w stopniu nie mniejszym niż wyżej wymienione.
Lekarz orzekający napotyka nieraz trudności w ocenie stanu określanego jako częściowa niezdolność do wykonywania dotychczasowego zatrudnienia. Dotyczy to w szczególności pierwszej z wymienionych wyżej grup osób, których stan pourazowy lub charakter nie został kazuistycznie wymieniony w cytowanym rozporządzeniu. Niewątpliwie każdy przypadek musi być oceniany indywidualnie i z dużą rozwagą, a przy szczegółowej analizie sytuacji poszkodowanego należy uwzględnić zarówno wiek, stan zdrowia i możliwości rehabilitacyjne pracownika, jak również jego zawód oraz rodzaj i charakter dotychczasowego zatrudnienia.
Inwalidztwo II grupy dotyczy osób całkowicie niezdolnych do wykonywania jakiegokolwiek zatrudnienia w zwykłych, przeciętnych warunkach pracy, jeżeli nie wymagają one opieki osób drugich. Osoby te mogą pracować na specjalnych stanowiskach pracy, w warunkach dostosowanych do możliwości inwalidy. Komisje lekarskie (także lekarze biegli) mają obowiązek rozważenia wskazań do ewentualnego zatrudnienia inwalidy na takich stanowiskach.
Inwalidztwo I grupy jest najcięższym inwalidztwem. Dotknięte nim są te osoby, które są nie tylko niezdolne do wykonywania jakiegokolwiek zatrudnienia, lecz także wymagają stałej opieki i pomocy drugiej osoby. Przyczyną takiego stanu zdrowia mogą być: choroby obłożne trwające dłużej niż 6 miesięcy, choroby psychiczne grożące niebezpieczeństwem dla otoczenia lub samego chorego, choroby i kalectwa pozbawiające możności samodzielnego zaspokajania niezbędnych potrzeb życia codziennego, niemożność samodzielnego poruszania się w domu, brak wzroku lub ostrość wzroku nie przekraczająca 3/60 lub 10/200 (wg Snellena) w lepszym oku mimo korekcji lub ograniczenie pola widzenia do przestrzeni zawartej w 20°. Należy pamiętać, że również osoby zaliczone do I grupy inwalidzkiej, podobnie jak inwalidzi II grupy, mają być przysposobieni do niektórych zajęć i tym samym do zarobkowania w specjalnie dostosowanych dla nich warunkach.
Jak wspomniano wyżej, do zadań KIZ lub lekarzy biegłych powołanych przez Sądy Pracy należy między innymi ustalenie ewentualnego związku przyczynowego inwalidztwa (lub śmierci) z wypadkiem w zatrudnieniu (wypadkiem przy pracy) lub chorobą zawodową. Do „innych" przyczyn inwalidztwa zalicza się choroby samoistne oraz następstwa uszkodzenia ciała, które powstały wskutek wypadków nie mających związku z pracą. Ustalenie przyczyny inwalidztwo mn istotne
11 udności sprawiają przypadki jednoczesnego działania przyczyn zewnętrznej 1 ' nwnętrznej. Przyjmuje się, że dane uszkodzenie ciała powstałe podczas pracy, onw««t jeżeli pozostaje w związku przyczynowym ze stwierdzoną u pracownika innobą samoistną już wcześniej istniejącą, nie wyłącza możliwości uznania go za \ | Kulek przy pracy, jeżeli zaistniały szczególne okoliczności, które wpłynęły na (•'•gorszenie się stanu zdrowia (np. perforacja wrzodu żołądka wywołana nadmier-"i iu wysiłkiem w pracy). Decydująca jest w tym zakresie opinia lekarska, 1 '"gółowo uzasadniająca związek przyczynowy danego zdarzenia z wykony wa-
Mii /etilo dla ubezpieczonego, gdyż od tego uzależniona jest wysokość renty inwalidzki®]. Jeżeli rzeczywiście przyczyną inwalidztwa jest wypadek w pracy lub > horoba zawodowa, to inwalida uzyskuje rentę wyższą od renty przyznawanej sludek inwalidztwa z innych przyczyn, a ponadto jest ona w pewnej części wypłacana również po przejściu na emeryturę, niezależnie od świadczeń emerytalny h l ak np., zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawnymi, ' etita Inwalidzka z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej wynosi m h i" „ podstawy wymiaru renty, jeżeli pracownik został zaliczony do I lub II grupy •MWrtlidzkiej, a 75% — w stosunku do pracownika zaliczonego do III grupy inwalidzkiej; wymiar rent inwalidzkich nie związanych z wypadkiem wynosi ilpowiednio 75% i 50%. Ul
W prawie ubezpieczeniowym znajdujemy następującą definicje wypadku U! / y pracy: nagłe zdarzenie wywołane przyczyna zewnętrzna, które zaszło •wlązku z pracą i spowodowało chdrobę, {niezdolność do pracy lub stały albo Uuuutrwały uszczerbek na zdrowiu. Ustawa o świadczeniach z tytułu wypad-Mi przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144.), określając i'llżi'1 warunki uznania danego zdarzenia za wypadek w pracy, podaje m.in., ui do wypadku zalicza się nie tylko zdarzenie, do którego doszło bezpośrednio przy wykonywaniu pracy, ale także w pewnych okolicznościach w dro-tU-u do pracy i z prary^ Określenie zawarte w definicji wypadku „przyczyna »»wnętrzna" oznacza, że przyczyna ta w zasadzie znajdowała się poza pracownikiem (uraz spowodowany ruchem maszyny, prądem elektrycznym, wybu-in*ml ltp.). Przyczyną zewnętrzną może być również wysiłek fizyczny związany * pracą.
*'’! Iirnc4' SO -7A u
I i /iz pojęcie „choroba zawodo w a" w myśl przepisów ubezpieczeniowych *" 'imię się chorobę, która powstała w związku z wykonywaniem określonego
Swoilu lub z powodu warunków, w których dana praca sie odbywała. Jest to więc ......Im, do której dojść może tylko w niektórych zakładach pracyTprzy styczności
Ł( ■'(|uły długotrwałej) z niektórymi szkodliwymi czynnikami w czasie pracy.
• liuroby zawodowe uprawniające do świadczeń inwalidzkich uważa się jednak tylko te choroby, które zostały wyliczone w urzędowym wykazie ogłoszonym w mlpowiednim rozporządzeniu Rady Ministrów. W wykazie tym wymieniono
SU"!/y innymi: ostre i przewlekłe zatrucia przemysłowe (zatrucie ołowiem, slotem, rtęcią, arsenem, dwusiarczkiem węgla, benzenem, chloropochodny-M(i węglowodorów itp.), choroby wywołane wdychiwaniem pyłów drażniących •"• < litinirznie i chemicznie (krzemica, azbeścica), działaniem energii promię-•***>'•’!, wysokim lub niskim ciśnieniem powietrza (np. choroba~kesonowa), cho-M.lin wibrocypja J)rzy drganiach, mechanicznych, schorzenia rogówki, zaćma i 11'nlouie siatkówki u butników i odlewników, nowotwory w wyniku działa-mIo milistancjF^akotwórczych (smołaT anilina), choroby skóry wywołane po-
tiriileniami-fizycznymi i chemicznymi, choroby ^slawów- i nuęSni pracowni-w wykonujących ^zynności stale obciążające te same grupy mięśniowe, "*°by odzwlerżęceZj:horoby zakaźne nabyte w związku z wykonywaniem iaworiu.