metody pracy z grupą w poradnictwie zawodowym strona6 37

kariery, wyróżniając pięć zasadniczych rodzajów kotwic kariery kompetencje zawodowe, kompetencje menedżerskie, niezależność, bezpieczeństwo i stabilizacja oraz kreatywność.

Bardzo zbliżone podejście do kwestii kariery prczcnmje C. Brooklyn Dcrr (1986. 1988). Według niego każda jednostka w toku rozwoju zawodowego kształtuje swoją orientację w stosunku do pracy. Jedna z orientacji jest zwykle dominująca, można ją jednak zmieniać na inną. zwykle podobną. Dcrr wyróżnia pięć takich orientacji.

•    Iść naprzód: jednostki posiadające tę orientację są zainteresowane pionowym rozwojem swojej kariery zawodowej i pną się po jej szczeblach. Szczególne znaczenie mają dla nich pieniądze, władza i status społeczny. Rywalizują i są gotowe zaciekle walczyć. Orientacja ta jest charakterystyczna dla niektórych osób na początku rozwoju kariery. Może jednak stać się także bardziej trwałym sposobem realizowania własnego rozwoju zawodowego, zdobywania osiągnięć i sukcesów. Osoby ..idące do przodu” lubią być nagradzane za rezultaty swojej pracy, wysuwają pracę na pierwszy plan. chętnie podejmują nowe wyzwania. Uważa się. żc jednostki te są „łatwe w zarządzaniu".

•    Bezpieczeństwo: osoby, u których dominuje orientacja związana z budowaniem poczucia bezpieczeństwa są gotowe zachować lojalność wobec fumy w zamian za poczucie przynależności. W historii zatrudnienia personelu przez firmy stanowią one większość. Z reguły przyjmują „lokalny” punkt widzenia, przeciwny do „globalnego". Zaczynają interesować sic awansem w momencie zyskania optymalnego poziomu poczucia bezpieczeństwa. Są bardziej cierpliwe w oczekiwaniu na awans niż ci pracownicy, którzy „idą naprzód". Zależy im na awansie, ale nic robią tego na siłę. Są gotowe zrobić wszystko, by pomóc firmie i cenią sobie przede wszystkim bezpieczeństwo pracy i przynależność.

•    Wolność: jednostki takie oczekują wolności w wykonywaniu wszelkich zadań i czynności. Są bardzo pracowite, kreatywne, pomysłowe, ustalają wysokie Standardy pracy dla siebie i dla innych. Mają duże poczucie niezależności i nie są zbytnio zainteiesowane awansami. Nie lubią konformizmu i zależności. Bywają powściągliwe i trudne do poznania przez innych. Mogą sprawiać trudności osobom zarządzającym.

•    Równowaga: orientacja ta jest uważana za jedną z najnowszych w kulturze pracy. Osoby, które dążą do równowagi, cenią wartości związane / pracą, ale także poszukują satysfakcji w życiu rodzinnym i spędzaniu czasu wolnego. Mogą wybierać ważne dla siebie i stawiające wyzwania drogi kariery

!

zawodowej, ale nic .starają mc znaleźć takich, które spełniłyby wszystkie lub większość ich oczekiwań. Jednostki takie są skłonne do ukrywania swoich poglądów. Są pracowite, wymagające wobec siebie i innych, gotowe zabłysnąć w czasie kryzysu

• Sukces: dla osób z tą orientacją sukces w karierze nie musi dotyczyć ogółu pracy. Pojecie sukcesu definiują raczej jako odnoszące sie do poszczególnych składników kariery i różnorodnych, specjalistycznych umiejętności. Są utalentowane i chcą wykorzystywać swoje zdolności. Motywuje je ciekawa praca, a nie pieniądze. Praca i karieru zawodowa zwykle wiążą się dla nich z czeipaniem satysfakcji i zadowolenia. Osoby te są zwykle wysoce wyspecjalizowane w swoich dziedzinach. Lubią przygody i poszukiwania, łatwo się nudzą, ale bywa, że są również dolnymi przedsiębiorcami, chociaż nie przypisuje się im zdolności menażcrskich.

Dcrr twierdząc, żc istnieje związek pomiędzy cechami osobowości, typami orientacji na karierę, sugemjc jednocześnie strategie ich rozwoju. Zarys jego propozycji przedstawia tabela 8.

Zagadnienia do przemyślenia

1.    Zastanów się. która z teorii wyboru zawodowego najbardziej Ci odpowiada?

2.    Czy omawiane koncepcje w pełny sposób opisują omawiane zjawiska?

3.    Oceń poszczególne teorie w odniesieniu do kilku znanych Ci osób.

37