Mikrobiologia0

134 Zakażenia grzybicze u zwierząt

wego. Niektóre szampony zawierają również pochodne imidazoli. Kąpiele w szamponach mają na celu przede wszystkim zapobieganie rozprzestrzenianiu się zarodników, W zasadzie powinny być stosowane jako terapia wspomagająca. Wydaje się, że szampony mające w swoim składzie pochodne imidazoli cechują się największą skutecznością. Kąpiele w szamponach najczęściej jednak nie są wystarczającą terapią i powinny być wspomagane innym preparatem stosowanym bezpośrednio na zmiany. Porównując działanie 6 różnych szamponów u kotów z doświadczalnie wywołaną mikrosporozą, stwierdzono ich bardzo niską skuteczność nawet przy długotrwałym stosowaniu.

Kremy, maści, żele

Optymalny lek przeciwgrzybiczy powinien spełniać następujące warunki:

*    właściwe spektrum działania;

*    odpowiednia penetracja do ogniska grzybiczego;

*    możliwie najmniejsze skutki uboczne.

Leczenie miejscowe jest leczeniem oszczędzającym, dlatego przy niewielkich zmianach skórnych jest szczególnie zalecane. Przy leczeniu miejscowym każda zmiana skórna powinna być przemywana lub smarowana maścią. Przy rozległych i rozsianych zmianach może to być dość uciążliwe, szczególnie u ras długowłosych. Zasadą w leczeniu miejscowym grzybic jest stosowanie wybranego leku jeszcze w dwa tygodnie po ustąpieniu zmian, samo leczenie zaś nie powinno być krótsze niż 14 dni, chyba że producent leku podaje inne zalecenia. Każdorazowo po zakończeniu leczenia należy przeprowadzić kontrolę popartą badaniem hodowlanym i dopiero ustąpienie objawów klinicznych potwierdzone ujemnym wynikiem badania hodowlanego może być dowodem, że leczenie było skuteczne. Dobre efekty lecznicze osiąga się za pomocą chlor-heksydyny i ketokonazolu stosowanych równocześnie. W badaniach doświadczalnych stwierdzono wysoką wrażliwość wyizolowanych od kotów szczepów Microsporum canis na: klotrimazol (99,2%), tiokonazol (89,6%), gryzeofulwinę (88,8%), ekonazol (73,1%), ketokonazol (50,7%), a niską na mikonazol (15,7%) i izokonazol (12,7%).

Leczenie ogólne

Lekami z wyboru stosowanymi ogólnie u kotów lub psów w przypadku grzybic skórnych jest tradycyjna juz gryzeofulwina lub leki nowszej generacji, pochodne imidazoli, lub terbinafina. Leczenie ogólne preparatami przeciw-grzybiczymi jest leczeniem obciążającym i w zasadzie każdorazowo powinno być poprzedzone i w trakcie leczenia monitorowane badaniami klinicznymi, to znaczy: oceną morfologii krwi, aktywności transaminazy asparginianowej i alaninowej, fosfatazy alkalicznej, oznaczeniem poziomu bilirubiny i badaniem ogólnym moczu.

W literaturze naukowej istnieje wiele publikacji, w których autorzy przedstawiają swoje preferencje w stosowaniu określonego leku czy zmodyfikowanej dawki podawania preparatu. Na przykład badacze włoscy podawali piętnastu kotom z mikrosporozą itrakonazol w dawce 1,5-3 mg/kg masy ciała, per os co 24 godziny przez 15 dni, a sześciu kotom gryzeofulwinę w dawce 10 mg/kg masy ciała, per os co 24 godziny przez 60 dni. U pięciu kotów spośród otrzymujących większe dawki itrakonazolu wystąpiły wymioty lub całkowita utrata łaknienia, w związku z czym dawkę zmniejszano indywidualnie, aż do zniesienia objawów ubocznych. Po zakończeniu terapii przeprowadzono badanie kii niczne i pobrano próbki do badan hodowlanych. Wśród kotów traktowanych itrakonazolem osiem wyzdrowiało w pełni, o czym świadczył brak zmian na skórze i negatywny wynik hodowli, przy czym u dwóch kotów skuteczna była dopiero terapia pulsacyjna, to znaczy 15-dniowe okresy podawania itrakonazolu powtarzano po przerwie 2-tygodniowej 2-3-krotnie. U czterech innych kotów, u których zmiany kliniczne cofnęły się, w badaniu hodowlanym izolowano jednak kolonie M. canis. U trzech pozostałych kotów nie obserwowano pozytywnych skutków leczenia.

Inni badacze podawali kotom, u których wywołano eksperymentalne zakażenie Microsporum canis, itrakonazol w dawce 10 mg/kg masy ciała per os co 24 godziny lub gryzeofulwinę 50 mg/kg masy ciała per os co 24 godziny. Leczenie kontynuowano przez 100 dni i po 3-krotnym badaniu hodowlanym oceniano skuteczność podawanego leku. W grupie zwierząt otrzymujących itrakonazol do całkowitego wyleczenia doszło po 56 dniach terapii, a gryze-ofulwina skuteczna była po 70 dniach podawania. Na uwagę zasługuje fakt, że koty niektórych ras, na przykład himalajskie, abisyńskie czy syjamskie, jak również koty FIV (Feline immunodeficiency Yirus) - pozytywne, mogą reagować szczególnie źle na duże dawki gryzeofulwiny.

Niejednokrotnie leczenie ogólne wymaga jednak wspomagania również leczeniem miejscowym, co skraca okres doustnego podawania leków działających systemowo. Stwierdzono też dobrą skuteczność Lamisilu, stosowanego w dawce 7-10 mg/kg masy ciała per os przez 6 tygodni u kotów z mikrosporozą, oceniając efektywność leczenia na 84,4%.