mity109

220 Usład

lub głowy ostrym kołkiem, najlepiej osinowym). Językoznawcy są zdania, że nazwa „wampir" (*<?pirb lub *ę>pirb) jest rdzennie słowiańska, co - podobnie jak bardzo szerokie rozprzestrzenienie wiary w upiory wśród Słowian - przemawia za słowiańską genezą samego pojęcia, przejętego od Słowian później przez inne ludy, np. germańskie. Mniej prawdopodobne jest pochodzenie nazwy z języków tureckich. Na gruncie słowiańskim pierwotna jest nazwa „wampir", forma upiór jest w języku polskim przejęciem z Rusi. (Zob. strzyga.)

Usład - rzekome bóstwo Słowian wschodnich. Pojawia się w kronice Macieja Stryjkowskiego (1582) w katalogu bogów pogańskich zainstalowanych przez Włodzimierza Wielkiego w Kijowie. Opisawszy (z nowymi, przez siebie wprowadzonymi szczegółami) posąg -» Peruna, Stryjkowski dodał: „drugie bałwany były mianowane Usład, Korssa, Dassuba, Striba, Symaergla, Makosz". Korss to -» Chors, Dassuba to -> Dadźbóg, Striba —» Strzybóg, Symaergla -» Si(e)margł, Makosz —» Mokosz. Rzekomy Usład to zniekształcone słowa użyte w Powieści minionych lat dla opisu posągu Peruna: „a us zlat" („a wąs złoty").

V

Vitelubbe - rzekome bóstwo Słowian połabskich. (Zob. Suente-bueck.)

Vradka - u Dalimila jedna z wojowniczych dziewcząt, walczących pod wodzą -»Wlasty przeciwko -> Przemysłowi.