obraz
9

-    Edwin Diller Starbuck w roku 1899 publikuje pierwszą naukową monografię pt „Psychologia religii” (pierwszy używa tej nazwy) gdzie podkreśla konieczność jej usamodzielnienia się(zwłaszcza od filozofii religii), zakreśla jej cele i metody

-    William James: w 1902 roku zostały wydane jago wykłady pt. „ Doświadczenia religijne”. Uważał, że religijność należy badać poprzez analizę jej wybujałych przejawów u „wirtuozów” religijnych czyli np. konwertytów, mistyków, bada też w tymi celu teksty religijne (np historię nawrócenia Pawła/Szawła). Uważał, że religijność i życie psychiczne człowieka są jednym i dlatego można je badać tymi samymi metodami

-    James Henry Leuba, który był pod wpływem Halla i Jamesa, badał psychobiologiczne warunki mistycyzmu, poprzez badanie stanów mistycznych sztucznie wywołanych psychotropami, badał także związki religii z moralnością

Po szybkim rozwoju w latach początkowych, nastąpił w dziedzinie impas bo od lat 20-tych dominującą dziedziną był behawioryzm, który w psychologii religii okazał się nieadekwatny, bo nie dało się badać religijności tylko na podstawie zachowań i metodami ilościowymi. Tę lukę wypełniała psychoanaliza: [Freud, Jung i Fromm (o nich pyt 63-65, heh, ktoś inny się będzie męczył:)))))]

Impas został w końcu przezwyciężony po II wojnie św. przez Gordona Allporta, który badał/postuiował:

-    rolę religijności w strukturze osobowości

-    istnienie wspólnego ale kształtowanego indywidualnie „sentymentu” (uczucia) religijnego

-    religijność to niezbędny element osobowości (choć czasem następuje zwątpienie)

trzeba mówić też o innych religiach, bo to sprzyja postawom tolerancji i otwartości

48. Socjologia religii

-przedmiot badań: najogólniej: wzajemne stosunki między religią a społeczeństwem

-kolektywny aspekt religii i religijności

-    bada stronę organizacyjną religii, kościoły, sekty i inne zjawiska tego typu, przemiany w nich, wpływ na nie takich zjawisk jak np. urbanizacja, technizacja, stosunek religii do takich elementów struktur społecznych jak np szkoła, państwo, małżeństwo

-początkowo w ramach szeroko rozumianej socjologii podejmowano problemy etnologii religii ale dziś jest ona samodzielną dziedziną religioznawczą.

-socjologia religii rozwinęła się pod wpływem filozofii pozytywistycznej A. Comte, ewolucjonizmu Herberta Spencera (manizm) i teorii materializmu dialektycznego Karola Marksa „ojcowie założyciele”:

-    Emile Durkheim - (Elementarne formy życia religijnego) twórca francuskiej szkoły socjologicznej (pyt. 5 6)

-jego kontynuatorzy to Mauss, Leyy-Bruhl, H.Hubert

-    Max Weber: dokonał historyczno - socjologicznej analizy orientalnych systemów religijnych (Judaizm, Mitraizm, religie Chin i Indii),

Socjologia religii Webera jest częścią badań socjol. nad społeczeństwem, gospodarką i religią. Problematykę powiązań między kalwin izmem a początkami niektóiych form kapitalistycznej ekonomii podejmuje Etyka protestancka a duch kapitalizmu, gdzie twierdził w przeciwieństwie do Marksa, że to nie byt określił świadomość a odwrotnie (te badania kontynuował Ernest Troeltsch)

-jego kontynuatorzy R.H.Tawney

-    Joachim Wach - uważany za twórcę socjologii religii, autor podręcznika do tej dziedziny

(Socjologia religii) wprowadził rozumienie religii jako doświadczenie sacrum i jako religijność przeżywaną. Tak pojęta religią umożliwia zastosowanie procedur socjologicznych w badaniu 3 podstawowych jej poziomów:    teoretycznym (doktiyna), praktycznym (kult), społecznym

(organizacja), (tak było w Encyklopedii, Hoffmann mówił oczywiście tylko o metodologii):

Wach był także metodologiem religioznawstwa, w pracy Religionswissenschaft pisze, że religioznawstwo to nie tylko historia religii i że religioznawstwo ma analizować religię przez jej struktury, zajmował się też różnicami między teologią, filozofią religii a religioznawstwem

-    zajmował też się organizacjami religijnymi, więziami w grupach religijnych, typologią autorytetów, związkami religią, struktura społeczna i państwo