Obraz4 (21)

„Zaczęłam je nienawidzić — oznajmiła. — Były zupełnie jak sąsiad, który w kółko puszcza tę samą płytę”.

Pani 0’C., osiemdziesięcioośmiolatce o przytępionym słuchu, przyśniły się kiedyś irlandzkie piosenki, ale kiedy się zbudziła, one rozbrzmiewały nadal tak głośno i wyraźnie, jak gdyby płynęły z radia. Trwało to trzy doby, po czym piosenki zaczęły cichnąć i zanikać, a po kilku tygodniach znikły zupełnie.

Moja opublikowana w roku 1985 opowieść o obu irlandzkich damach spotkała się ze znacznym oddźwiękiem; po przeczytaniu jej wiele osób napisało do „Drogiej Abby”, prowadzącej w gazecie własną rubrykę, że także i one doświadczyły podobnych halucynacji, a z kolei „Abby” poprosiła mnie, abym skomentował te doświadczenia. Uczyniłem to w roku 1986, podkreślając niegroźną, niemającą nic wspólnego z psychozą naturę tego zjawiska. Byłem zdumiony lawiną listów, które otrzymałem. Pisało do mnie mnóstwo ludzi, bardzo szczegółowo opowiadających o swoich halucynacjach, co skłoniło mnie do przypuszczenia, że zjawisko to jest znacznie częstsze, niż sądziłem i niż przyjmuje się w profesji lekarskiej. Przez dwadzieścia następnych lat ciągle otrzymywałem wiele listów na ten temat i spotkałem się z licznymi tego typu przypadkami u moich pacjentów.

Już w roku 1894 W.S. Colman opublikował w „British Medicał Journal” artykuł o halucynacjach połączonych z zaburzeniami organów zmysłowych, a chociaż pojawiło się jeszcze kilka takich publikacji, to przecież halucynacje muzyczne uważano za rzadkie i aż do roku 1975 zjawisku temu nie poświęcano systematycznej uwagi²².

²² W roku 1975 Norman Geschwind wraz ze współpracownikami opublikował artykuł, który uczulił neurologów na ten zaniedbywany w dotychczasowych raportach syndrom (patrz Ross, Jossman i in.). W następnych dwóch dekadach coraz więcej było artykułów poświęconych temu problemowi, aż wreszcie na początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku G.E. Berrios dokonał dwóch wyczerpujących przeglądów literatury na temat halucynacji dźwięko-w

X.

lycll i\-l

IVI°t>    Pięćdziesiątych i na początku sześćdziesią-

\ 'ległego wieku Wilfred Penfield i jego koledzy

^ł * I )t 1L 1

_vw»^V^al Neurological Institute zasłynęli publikacjami _{)i|( )Se} ^ *hach z epilepsją płatów skroniowych, którzy upor-_ro|^^^ły^szą stare piosenki czy melodie (były to jednak

I.    nia * paroksyczne, często połączone z halucynacjami i ! ie ^ H.^ymi i innymi). Wielu neurologów z mego poko-₍j_/ori. lo pod wielkim wrażeniem publikacji Penfielda,

_Mj^am pisałem o przypadku pań 0’C. i 0’M., ich złu-^^^^auzyczne gotowy byłem przypisać skłonnościom

l">dejV

h <iną \ °tok listów, jaki zalał mnie w roku 1986, kazał _n7,    $ ^wać, że epilepsja płatów skroniowych jest tylko

I I 1 l IZy ry -4

wcale nie najczęstszą z przyczyn halucynacji I łard^ ^ych. i ia hal^

\x \viele elementów może czynić kogoś podatnym

I \ 1    \r\

^{II, 1} cK ^^x"^^nac^^{e muz}y^czne’ ^a^^e P^ewna składowe pozostają

l ralny    hh^ezal^ezni^{e od} ł^eg°> ^CZY czynnik inicjujący

.....^'akter peryferyjny (zakłócenia słuchu) czy cen-

_w    epilepsja albo wylew), wydaje się, że jest pewien

I reślą^^T ^wszy^s^ich pr^zypadków mechanizm mózgo-,_cwn * ^^tszość moich pacjentów i korespondentów pod-

.    „słyszana” przez nich muzyka zdaje się mieć

} ^^^ne źródło — radio, telewizja czy magnetofon J ^ °    orkiestra na ulicy czy cokolwiek innego — i do-

¹ wyoł^^^^    ^zidenty^fikować’ ^musz3 uznać, iż

u ruch ^ ^^ukowana P^rzez ich własny mózg. Nie mówią, że ^^_v^^żają sobie” muzykę, lecz że w ich mózgu zostaje ¹ ^    |Vuony dziwny, autonomiczny mechanizm. Używa-

wych. Np

określeń jak uruchomione w ich mózgu „taśmy”,

blikową^ ^

lp ^^eł™^ej^szeg° klinicznego badania halucynacji muzycznych w jed-halucyr^ _x ^isku dokonali Nick Warner i Victor Aziz, którzy w roku 2005 opu-^\^yyniki badań nad częstością, fenomenologią i ekologią muzycznych pośród starszych ludzi w południowej Walii.

85