Obraz1 (10)

Struktura produkcji izobutenu w 87 r.

Pochodzenia produktu	WislkoSC produkcji (tys.t)
Krakowanie katalityczne	7 100
Krakowanie termiczne	2 540
Dehydratacja tart-butanolu	300
Odwodornienie izobutanu	50
Razem światowa produkcja	9 990
w 1987 r.

Reakcje aschodzi w temp. 20-35°C, przy wykorzystnnlu 75f80-procento-wogo roztworu kwasu siarkowego jako aurowoa pomocniczego (hydratacja poarodnia p. 5.8). Butanol-2 C,H,OH (butanol <lrugorzgdowy, sec-butanol) joat bezbarwna oiacsa o temp., wrz• 99,5°C. Alkohol ten oraz jego eatry etanowi* rozpuazozalniki wykorzystywane w przamy«ls farb i lakierów. N syntezie organioznej aoc-butanol poddaje alg odwodornieniu do metylo-etyloketonu (MEK)t

O

CHj—CHj—CH-CH_a —* CjH_b-C—CMj • M_a    śH-łSl kJ/eol

Reakcja przebiega w temp. 400-S00°C, w obecności katalizatora ZnO. Matylggtyloko(on C_aH_BCOCH_a joat bezbarwna oiacz* o eterycznym zapachu i temp,, wrz. 8i°Ć. Stanowi rozpuszczalnik i rozcieńczalnik w przemyśla farb i lakierów oraz selektywny rozpuszczalnik w przemyśle rafineryjnym. Światowa produkcja KEK wynosiła w 1986 r. 600 tya. t.

Utlenienie n-butenów etanowi jedna z metod otrzymywania bezwodnika maleinowegoi

Reakcja zachodzi w temp. 380-450°C, pod ciśnieniem 0,2-0;3 HPa, w obecności katalizatora V_aO_>-H_aPO_ll/SiO_a. Bezwodnik maleinowy C„H_aO_a jeet substancja krystaliczna o temp. topn. 53°C i temp. wrz. 202°C. Stosuje alg go do produkcji nienasyconych Żywic{poliestrowych (duroplaaty) oraz do modyfikowania tywlo alkidowych. Stanowi półprodukt do wytwarzania pesty-cydów, kwabu fumarowego i jabłkowego, plastyfikatorów (np. maleinian di-butylu), jak tez dodaje eig go do olejów smarowych. W 1988 r. wyprodukowano w akali Światowej 550 tya. t bezwodnika maleinowego.

n-Buteny poddane reakcji hydroformylowania (proces okao) z naatgpnye uwodornianiem dajg nieszaning dwóch pentanolii

CH_a(CH_a)_aCH_aOH n-pentanol (pontonol-1. temp. wrz. 137°C) CH_aCH_aCHCH_aOH 2-metylobutenol-l (temp. wrz. 128°C)

oś* ...    .    ;

Himazanina ta, o nazwie alkohol amylowy, jest rozpuszczalnikiem olejów i tłuszczów, naturalnych 1 syntetycznych żywic, a estry amylowe eg czynnikami ekstrakcyjnymi 1 substancjami zapachowymi.

4.8.2.' Metody otrzymywania i kierunki przemysłowego wykorzystania izobutenu

Zzobuten jest bezbarwnym, łatwo skraplajgcym sig gazem o temp. wrz.

—7°C. Głównym źródłem izobutenu jest frakcja C* z procesu krakowania ka-

talitycznego oraz pirolizy oieflnowaj (tab. 60). Zawartość izobetene we | frakcjach c* * tych procesów wynosi ponad 30%. Poprzez odwodnienie tert-| -butanolu uzyskuje alg Łzobuten o specjalnej czyotośol (99,95%), prty-datny szczególnie do wytwarzania kauczuku butylowago. W ostatnich latach obserwuj^ sig bardzo duty wzrost zapotrzebowania na łzobuten, oo jest rezultatem wdratania do przemysłu nowoozeznyoh taohnologll jago przerobu. Ponieważ dotychczasowe łródla izobutenu nie były w etanie zaspokoić tego zapotrzebowania, niedawno uruchomiono zakłady produkująca Łzobutea w wyniku nastgpujacy cli przekształceń*

I    lzomerysacja .    . _ odwodom lani#

(z gazu zlatanego lub z gazów rafineryjnych)

Tabela 69

Od 1989 r. wytwarza alg w tan sposób Łzobuten w Arabii Saudyjskiej, a od 1990 r. w Kanadzie. Odwodnianie izobutenu do izobutenu pcowadtL sig w temp. SS0-600°C, pod ciśnieniem 0,098 HPa. na katalizatorze C*_aO_a/Al*O_a.

Zastosowanie izobutenu w przemyśle organicznym

Jak wynika z tab. 69, prsawaiajgcg ilość izobutenu przeznacza sig do produkcji benzyn silnikowych i komponentów podwyższających ich jakość (komponenty*te, np~erer metylowo-tert-butylowy czy tert-butanol, dodaje

___    - ■ - "mś~    «    Tabela 6*

Światowe przetwórstwo izobutenu w 1987 r.

Zastosowanie do produkcji	Udział (%)
Alkilaty	4J.4
Dodatek do benzyn
Benzyna oligomeryzacyjna	a.®
Eter metylowo-tert-butylowy	9.9
Alkohol tert-butylowy	0.5
Oligomery izobutenu	i#*
Keuczuk butylowy	5,5
Polibuten	4.2
Inne chemikalia	5.0

Ml

340