Przewody wodociągowe i kanalizacyjne prowadzi się wewnątrz budynku, w miarę możliwości przy ścianach wewnętrznych, aby nie ulegały zamarzaniu.
Rys. 184. Schemat instalacji elektry- Rys- 185. Gazowy piecyk kąpie-
cznej; 1 — główny kabel, 2 —- tabll* Iowy
ca rozdzielcza, 3 — licznik i bezpieczniki
d. Instalacja elektryczna. Instalację elektryczną prowadzi się przewodami wykonanymi z drutu miedzianego lub aluminiowego otoczonego ochronną warstwą izolacji. Dla celów oświetlenia instalacja ma dwa równoległe przewody tzw. fazę i zero, zaś dla silników elektrycznych powinna mieć 31 lub 4 przewody, tzw. 3 fazy i zero.
Przewody wiodące od kabla ulicznego do budynku nazywają się doprowadzeniem. Na końcu doprowadzenia zakłada się tablicę rozdzielczą, z której rozchodzą się pary przewodów do poszczególnych mieszkań.
W każdym mieszkaniu zakłada się licznik wskazujący, ile w danym mieszkaniu zużyto prądu (rys. 184).
Bezpośrednie złączenie gołych drutów obu przewodów, np. wskutek uszkodzenia na nich izolacji, powodu je zwarcie, które może być przyczyną pożaru
i jest szkodliwe dla instalacji. W celu zabezpieczenia przed skutkami zwarcia umieszcza się za licznikiem bezpieczniki. Należy pa-
miętać, że dotknięcie przewodu pozbawionego izolacji jest niebezpieczne dla życia.
Aby uchronić przewody od mechanicznych uszkodzeń, prowadzi się je w budynku w rurkach stalowych lub rurkach Bergmana, które zakłada się w bruzdach wykutych w murze przed otynkowaniem ścian.
Zewnętrzne części instalacji elektrycznej, jak: lampy, wyłączniki i inne zakłada się po otynkowaniu i pomalowaniu.
e. Instalacja gazowa. Gaz służy obecnie przeważnie do ogrze-r wania.
Instalację gazową prowadzi się rurami od głównego przewodu ulicznego do poszczególnych mieszkań.
W mieszkaniu gaz przechodzi przez licznik zwany gazomierzem, przy którym znajduje się kurek dla zamknięcia dopływu gazu.
Od gazomierzu prowadza się przewód rurowy do kuchni i łazienki. W kuchni przyłącza się do trzona kuchenkę gazową, w łazience instaluje się piecyk gazowy, służący do ogrzewania wody na kąpiel (rys. 185). Spaliny z piecyka odprowadza się do oddzielnego przewodu kominowego.
- Przewód gazowy prowadzi się w ścianie na tynku. Musi on być szczelny, ponieważ gaz jest trujący.
Ćwiczenia
1. Obejrzyjcie filmy ilustrujące pracę na budowie.
2* Obejrzyjcie przezrocza, tablice i modele omawianych na lekcji elementów budowlanych.
3. Na wycieczce na nowoczesną budowę zwróćcie uwagę na mechanizację robót, kolejność wykonywania poszczególnych części budynku, sposoby murowania, przyrządzania zapraw, montowania poszczególnych instalacji. Zaobserwujcie, które części buduje się z elementów prefabrykowanych.
PYTANIA
1. Opowiedzcie o wpływie jakości gruntu na posadowienie budynku.
2. Jakie są części składowe budynku i zadania każdej z nich?
3. Jakie są rodzaje ścian oraz w których z nich i w Jaki sposób prowadzi się i przewody dyniowe i wentylacyjno?
4. Jakie są stropy i Jak są zbudowane?
5. Jakie rodzaje dachów są najczęściej stosowane w budynkach mieszkalnych?
167