Obraz38 (3)

Nadają się one do wszystkich palenisk kuchennych i piecowych.

Koks jest głównym produktem koksowni i ubocznym produktem gazowni. Koks pogazowy (z gazowni) jest w małych bryłkach, miękki, pall się w trzonach kuchennych i w piecach przy ciągu naturalnym. Koksownie wytwarzają koks hutniczy wielkopieco-wy. Jest on bardzo twardy i do spalania go potrzebny jest ciąg gztuczny, jak np. w paleniskach kowalskich.

Rozdział II

MATERIAŁY UŻYWANE W ZAWODZIE ZDUŃSKIM

j. Materiałoznawstwo służy do poznania właściwości materiałów. Zdtm musi szczególnie poznać te wszystkie materiały i wyroby, z którymi będzie się stykał na budowie.

1. Glina zwykła i wyroby z gliny

Nacenniejszym składnikiem gliny jest kaolin, który występuje w przyrodzie jako produkt zwietrzenia (rozpadu) skał. Mniej więcej czysty kaolin spotyka się bardzo rzadko, przeważnie jest on silnie zanieczyszczo-

W Środkowy

l

Narożny

Rys. 6. Kafel kwadratelowy: a) środkowy, b) narożny (kapslowy-smfladkowy)

ny wapniem, tlenkami żelaza, glinu itp. Ta bardzo urozmaicona mieszanina nazywa się gliną. Żółte zabarwienie gliny pochodzi od zawartości w niej soli (domieszek chemicznych) żelaza. Po wypaleniu sole te nadają produktowi ceglaste zabarwienie. Najważniejszą cechą gliny jest jej plastyczność. Po wymieszaniu z wodą glina nie może

być za tłusta ani za chuda. Uformowane z niej przedmioty nie powinny pękać podczas suszenia i wypalania. Aby uniknąć pękania, jak również aby zmniejszyć kurczenie się wyrobów, należy do gliny dodać składniki odchudzające, jak piasek, szamot lub cegła mielona itp.

9