Obrazb3 (2)

3

PODSTAWOWE PROCESY UCZENIA SIĘ

KI arol Darwin w swojej teorii ewolucji wyjaśnił, w jaki sposób I istoty żywe na przestrzeni milionów lat przystosowywały się do nieustannie zmieniających się warunków. Ta teoria i wy-I nikające z niej założenie o biologicznym dążeniu organizmów do przystosowania wywarły ogromny wpływ na poglądy amerykańskiego psychologa Edwarda Thomdike’a (1874—1949). Za pomocą teorii ewolucji Darwina można było bowiem w sposób elastyczny wyjaśnić, dlaczego istoty żywe, biologicznie wyposażone w umiejętność uczenia się, posia-dają przywilej przystosowywania się. Teoria Darwina nie odpowiada jednak na istotne pytanie: jak jednostka wykorzystuje swoją zdolność do uczenia się, by przystosować się do określonego środowiska? Thomdike w swojej pracy doktorskiej postawił sobie za cel wyjaśnienie tej kwestii.

Badacz ten zajmiye znaczącą pozycję w historii psychologii uczenia się. Był jednym z pierwszych psychologów, którzy próbowali badać uczenie się metodami eksperymentalnymi. Nad przebiegiem uczenia się rozmyślano jednak już znacznie wcześniej. Przed ponad dwoma tysiącami lat Arystoteles twierdził, że istotą uczenia się jest .tworzenie skojarzeń”. Wedle tej teorii umysł ludzki łączy z sobą wydarzenia, które zachodzą w porządku ścisłego czasowego następstwa, dlatego (nąjczęściej) przypominamy sobie nazwisko człowieka, kiedy widzimy jego twarz. Wyrażenie .wieża Eiffla” przywołuje myśl o konstrukcji w jednej z europejskich metropolii. Jeżeli nauczono nas, że określony bodziec akustyczny pociąga za sobą przerażąjące konsekwencje, wystarczy potem odtworzenie owego bodźca, by wywołać reakcję lęku.

Psychologowie wyróżniają dzisiaj dwie formy uczenia się poprzez skojarzenia (Rescorla, Holland, 1982): warunkowanie klasyczne i sprawcze. W wypadku warunkowania klasycznego organizm uczy się łączyć z sobą

M