Obraz (1193)

2(6

(CHj)jCHBr + 2 Li -- <CH₃)₃CH-Li + LiBr

(CH₃>,CHLi ♦ D,0 -- (CH₃)₂CH-D + LiOD

przykład reakcji deutcrowania

Zastosowania związków litu i magnezu nie wymagają ich wyodrębniania z mieszanin reakcyjnych. Zazwyczaj związki te poddaje się dalszym reakcjom w tych roztworach, w których zostały otrzymanie. Warunkiem powodzenia w pracy z tymi związkami jest staranne wykluczenie wilgoci a w przypadku związków litu potrzebna jest też ochrona przed dostępem tlenu.

Związki miedzi i cynku

W różnych reakcjach związków organicznych produktami pośrednimi są związki miedzi. Jednym z najstarszych przykładów jest reakcja Ullmanna, służąca do syntez wymagających połączenia ze sobą pierścieni aromatycznych. W najprostszym przypadku jest to synteza bifenyłu z bromobenzenu, zachodząca w obecności metalicznej miedzi:

2 C.H.Br B|| 1 C-H.-C.H,

^{6 3}    200-C    T...

bifenyl

przykład reakcji Ullmanna

Mechanizm reakcji Ullmanna polega na przejściowym powstawaniu fenylo-miedzi ale bliższe szczegóły nie są znane.

Rozbudowa szkieletów węglowych halogenopochodnych przez wymianę atomów fluorowca na grupy alkilowe nie była łatwym zadaniem przed odkryciem związków znanych pod ogólną nazwą dialkilomiedzianów litu. Związki te tworzą się łatwo w reakcji jodku miedzi(I) z alkilolitem:

2 R-Li + Cul --- RjCuLi + Lfl

dialkilomicdzian

litu

Ną0atwiej otrzymuje się diafldiomśedziany z pierwszo rzędowymi grupami alldlowyniL Zastosowanie pochodnych drugo- i trzeciorzędowych jest ograniczone przez ich nietrwałość. Znaczenie dialkilomiedzianów polega na tym. Ze bardzo łatwo reagują one z bromkami lub jodkami alkilowymi, winylowymi lub

arylowymi. W wyniku reakcji, jedna z grup alkilowych połączonych z miedzią w dialkilomiedzianie, zostaje wprowadzona do cząsteczki związku halogcnoor-ganicznego w miejsce atomu fluorowca, na przykład:

CH₂=^,CHCH₂CH₂Br +(CH₃)₂CuLi CH,=CHCH₂CH₂CH₃ +CH,Cu +LiBr

W podręcznikach ciągle jeszcze pokutuje reakcja WOrtza. Jest to reakcja halogenoalkanów z sodem, przebiegająca według równania:

2 R-X + 2 Na -► R-R + 2NaX

Reakcja ta jest obecnie bardzo rzadko stosowana, ponieważ wytwarza różne produkty uboczne i nadaje się tylko do otrzymywania alkanów o parzystej liczbie atomów w^ła.

Do syntezy trójczłonowego pierścienia cyklopropanu dobrze nadaje się reakcja alkenów z jodkiem metylenu w obecności stopu cynku z miedzią, na przykład:

ch₂=ch₂ + ch₂i₂ ^Zn—» ch₂—ch₂

CHj

Jest to przykład prostej reakcji o skomplikowanym mechanizmie. Produktem pośrednim w tej reakcji jest jodek jodometylocynku. W reakcji tego związku z alkenami następuje przyłączenie grupy metylenowej do wiązania podwójnego. Jest to reakcja stcreospccyficzna: z trans-alkenów powstają pochodne cyklopropanu o budowie trans a cis-alkeny zostają przekształcone w pochodne cyklopropanu o budowie cis.

\
CH-CH	+ ICHjZnI -	CH-CH \/\
R	jodek jodo	CH, ^R
trans-alken	metylocynku	trans-dialkilo- cyklopropan