Okrętowe maszyny i urządzenia pomocnicze można podzielić zarówno ze względu na ich rodzaj, przeznaczenie i ewentualnie ważność w okresie eksploatacji statku.
Dla celów dydaktycznych najkorzystniejszy jest podział pod względem rodzaju i podział taki zastosowany został w niniejszej publikacji.
Rozróżniamy zatem następujące maszyny i urządzenia pomocnicze:
- pompy,
- sprężarki,
- dmuchawy,
- wentylatory,
- filtry,
- wirówki,
- homogenizatory,
- wymienniki ciepła (podgrzewacze, chłodnice, skraplacze i wyparowniki),
- hydrofory,
- urządzenia chłodnicze i klimatyzacyjne,
- urządzenia sterowe i stabilizatory przechyłów,
- maszyny i urządzenia pokładowe (wciągarki kotwiczne i cumownicze,
kabestany, urządzenia zamykania i otwierania luków, ramp, urządzenia ratunkowe itp.),
- urządzenia przeładunkowe (dźwigi, krany, suwnice, transportery, pompy
na zbiornikowcach itp.),
- przekładnie,
- mechanizmy zmiany skoku śrub nastawnych,
- maszyny i urządzenia ochrony środowiska morskiego (urządzenia do
obróbki ścieków, odolejacze, spalarki śmieci itp.),
- urządzenia instalacji hydrauliki siłowej,
- maszyny i urządzenia gospodarcze.
W niniejszej książce omówiono najważniejsze, zdaniem autorów, urządzenia pomocnicze, których znajomość jest niezbędna w eksploatacji statku.
Innym stosowanym podziałem pomocniczych maszyn i urządzeń okrętowych jest podział pod względem wykonywanych funkcji i zadań.
Przy tym podziale przykładowo rozróżniamy:
- maszyny i urządzenia pomocnicze obsługi silnika głównego i zespołów
prądotwórczych,
- maszyny i urządzenia pomocnicze instalacji ogólnookrętowych,
- maszyny i urządzenia pomocnicze tzw. pozasiłowniane, niekiedy zwane
pokładowymi.
Do pierwszej grupy na przykład należą:
W siłowniach spalinowych:
- sprężarki, filtry, chłodnice, butle instalacji powietrza rozruchowego,
- pompy, filtry, zbiorniki, podgrzewacze, wirówki instalacji paliwowych,
- pompy, filtry, zbiorniki, chłodnice, wirówki instalacji oleju smarnego,
- pompy, filtry, chłodnice i podgrzewacze instalacji chłodzenia silników głównych, pomocniczych itp.
15