77772 OMiUP t1 Gorski
1

1. PODZIAŁ, ZADANIA I ZNACZENIE OKRĘTOWYCH MASZYN I URZĄDZEŃ POMOCNICZYCH

Maszyny i urządzenia znajdujące się na statkach można podzielić — pod względem przeznaczenia i wykonywanych zadań — na kilka grup.

Pierwszą stanowią maszyny napędu głównego, drugą zespoły prądotwórcze, trzecią — maszyny i urządzenia pomocnicze siłowni statku, wreszcie ostatnia to maszyny i urządzenia pomocnicze poza siłownią, zwane też nieraz potocznie maszynami i urządzeniami pokładowymi.

W przedstawionej Czytelnikom książce omówione zostały dwie ostatnie z wyżej wymienionych grup, jednakże na początku należy w sposób skrótowy omówić również dwie pierwsze.

Napędy główne statków morskich, bo głównie z myślą o urządzeniach pomocniczych takich statków została napisana ta książka, dzielimy obecnie na dwa główne rodzaje:

—    napęd silnikami spalinowymi (wolno-, średnio- i szybkoobrotowymi),

—    napęd turbinowy parowy

(napędy przy pomocy parowych maszyn tłokowych, bardzo szeroko stosowane w wieku XIX i pierwszej połowie wieku XX, obecnie prawie całkowicie wyszły z zastosowania).

Oddzielną grupę stanowi napęd przy pomocy turbin spalinowych (gazowych) lecz ten napęd stosuje się głównie na jednostkach marynarki wojennej i ma znikome zastosowanie na statkach morskich floty handlowej.

Napęd spalinowy statków stanowią — jak wyżej wspomniano — tłokowe silniki spalinowe wolno-, średnio- i szybkoobrotowe. W przypadku silników wolnoobrotowych napęd jest przekazywany bezpośrednio na wał i śrubę okrętową (lub wały i śruby w przypadku siłowni wyposażonej w dwa główne silniki napędowe), która z kolei może być o stałym lub zmiennym (regulowanym) skoku.

W przypadku napędu głównego złożonego z silników średnio- i szybkoobrotowych (najczęściej w napędach tego rodzaju stosuje się dwa lub więcej silników) moc przekazywana jest na śrubę okrętową (o stałym lub zmiennym skoku) poprzez przekładnie redukujące obroty.¹)

*

* ¹

11

1

Dokładne i wyczerpujące informacje na temat głównych i pomocniczych silników spalinowych znajdują się w książce; I. Piotrowski i K. Witkowski OKRĘTOWE SILNIKI SPALINOWE - wyd. TRADEMAR, 1996