2.1.1. PODZIAŁ POMP OKRĘTOWYCH I UKŁADÓW POMPOWYCH
Pompy okrętowe można podzielić według różnych kryteriów. W zależności od zasady działania, a ściślej — od sposobu, w jaki następuje przenoszenie pompowanej cieczy wewnątrz samej pompy, z jej przestrzeni ssawnej do tłocznej, rozróżnia się pompy wyporowe i wirowe.
Odrębną grupą urządzeń zaliczanych również do pomp są strumienice, zwane także pompami strumieniowymi.
Stosując, jako kryterium podziału — przeznaczenie w instalacjach okrętowych, pompy dzieli się na: chłodzenia, smarowania, transportowe, balastowe, zęzowe, przeciwpożarowe, sanitarne, ładunkowe itp.
W zależności od rodzaju i stanu pompowanej cieczy rozróżnia się pompy: służące do przepompowywania wody słodkiej, wody morskiej, oleju smarnego, paliwa ciekłego, czynników chemicznych (na statkach specjalnych, przystosowanych do przewozu płynnej siarki, kwasu siarkowego, płynnych gazów itp.), cieczy ścierających (na jednostkach ratowniczych, pogłębiarkach itp. pompujących mieszaniny piasku lub żwiru z wodą).
W eksploatacji siłowni okrętowych używa się też często nazw identyfikujących pompy w zależności od sposobu ich działania lub przeznaczenia w konkretnej instalacji. Do nazw tego typu należą między innymi:
— pompa cyrkulacyjna — nazwa stosowana w odniesieniu do pomp spełniających funkcję przetłaczania, czyli cyrkulacji wody zaburtowej przez rurki skraplacza,
— pompa obiegowa—pompa wymuszająca sztuczną cyrkulację wody podgrzewanej i odparowywanej w kotłach oraz pompa wymuszająca obieg wody podgrzanej w instalacjach sanitarnych wody ciepłej itp.
Instalacja złożona z przewodu ssawnego, pompy i przewodu tłocznego nazywa się układem pompowym. W zależności od warunków pracy rozróżnia się układy pompowe:
a/ ssąco — tłoczące (rys. 2.1a), w których:
Ps<Pb' Hzs>0' Hzt>0' Hz = Hzs+ Dz + Hzt gdzie:
p — ciśnienie u wylotu do króćca ssawnego pompy,
p^ — ciśnienie barometryczne,
Hzs— geometryczna wysokość ssania, energetycznie oznaczana jako geometryczna jednostkowa praca ssania pompy Yzs,
26