OMiUP t2 Gorski7

Zmniejszenie przepływu wody słonej można uzyskać dławiąc przepływ zaworem 4 za pompą wody zaburtowej, a następnie obserwując temperaturę wody opuszczającej chłodnicę na termometrze 9 (regulacji takiej nie zaleca się).

Drugim, częściej stosowanym i zalecanym w praktyce sposobem, dającym korzystniejsze wyniki, jest w takim przypadku rozdzielenie czynnika chłodzonego na dwa strumienie: część przepływa przez chłodnicę i obniża swą temperaturę, część natomiast omija chłodnicę wskutek częściowego otwarcia zaworu bocznikowego 6 (by pass'u). Przy częściowym otwarciu tego zaworu, część wody słodkiej będzie przepływała zaworem 6 bezpośrednio do rurociągu prowadzącego do silnika, część zaś popłynie do chłodnicy. W rurociągu nastąpi wymieszanie wody schłodzonej w chłodnicy i wody ciepłej z obiegu, a temperaturę mieszaniny można kontrolować na termometrze umieszczonym na wlocie do silnika.

Ilość wody płynącej przez zawór 6 będzie zależała od:

—    stopnia otwarcia zaworu 6,

—    wzajemnego stosunku oporów przepływu przez zawór bocznikowy i rurociąg omijający do oporów przepływu przez zawory 5 i 7 oraz przez wnętrze chłodnicy.

Przy całkowicie otwartym zaworze 6 dalsza regulacja mieszankowa może być prowadzona za pomocą zaworu 5, którego całkowite zamknięcie powoduje, że cała ilość wody słodkiej z obiegu chłodzenia silnika omija chłodnicę płynąc przez zawór 6 i przewód bocznikowy.

Ręczną — dość kłopotliwą dla obsługi i niezbyt precyzyjną — regulację można zastąpić stosując automatyczny zawór termostatyczny.

Opisany zawór termostatyczny może być użyty w instalacji chłodzenia, np. wody słodkiej (lub oleju smarowego), bądź jako zawór omijający (bocznikowy) ze sterowaniem temperaturą czynnika opuszczającego silnik (temperatura wody na wylocie z silnika), bądź też jako zawór mieszankowy ze sterowaniem temperaturą czynnika dopływającego do silnika.

Przykład pierwszego rozwiązania przedstawia rysunek 5.50.

W początkowej fazie pracy instalacji, gdy silnik jest jeszcze zimny, elementy termostatyczne zaworu znajdują się w takim położeniu, że nacisk sprężyny powrotnej 6 powoduje zamknięcie wlotu do chłodnicy. Cały czynnik przepływa więc przewodem bocznikowym (omijającym), i woda nie jest chłodzona, co jest istotne w pierwszej fazie pracy silnika (rys. 5.501?).

Wraz ze wzrostem temperatury czynnika wypływającego z rozgrzewającego się silnika wzrasta objętość ogrzewanej parafiny w elementach termostatycznych. Nacisk na tłoki przenoszony jest na trzpień z grzybkami, tak że częściowo otwiera się przelot do chłodnicy.

W razie podwyższenia temperatury czynnika może nastąpić całkowite zamknięcie przelotu przez przewód omijający, przy jednoczesnym całkowitym otwarciu przelotu prowadzącego do chłodnicy (rys. 5.50c).

Jeżeli impulsem sterującym pracą zaworu termostatycznego jest temperatura czynnika (olej) u wlotu do silnika, to stosuje się wówczas rozwiązanie przedstawione na rysunku 5.51. Działanie zaworu jest identyczne. Przy zimnym

67