Rys. 5.57. Skraplacze powierzchniowe o różnych przepływach wody chłodzącej: a) jednoprzepływowy, b) dwuprzepływowy, c) czteroprzepływowy
O pierwszym zadaniu skraplacza — skraplaniu pary wodnej wspomniano powyżej, drugim zaś zadaniem, najczęściej niejako „równoległym" — jest utrzymywanie odpowiedniego stopnia próżni w danej instalacji.
Ze względu na sposób wymiany ciepła skraplacze pary wodnej dzielimy na mieszankowe i powierzchniowe, natomiast biorąc pod uwagę parametry pracy skraplaczy, rozróżnia się:
— skraplacze podciśnieniowe, czyli próżniowe, tj. takie, w których panuje ciśnienie niższe od atmosferycznego,
— skraplacze nadciśnieniowe, pracujące przy ciśnieniu równym atmosferycznemu lub wyższym.
Schematy skraplaczy mieszankowych, zwanych też natryskowymi, przedstawiono na rysunku 5.55fl i b. W pierwszym z nich strumień skraplanej pary i wody chłodzącej mają przepływ współprądowy, w drugim — przeciw-prądowy. Oczywiście w obu czynnikiem chłodzącym może być jedynie woda słodka, która przepływa przez perforowaną rurę i następnie w postaci deszczu spada w dół, mieszając się ze strumieniem pary.
Przedstawione rozwiązanie stosuje się niekiedy na statkach (np. w wykonaniu firmy Nirex), w instalacjach wyparowników i wówczas czynnikiem chłodzącym jest woda destylowana, uprzednio wyprodukowana przez wypa-rownik i cyrkulująca w obiegu.
Rys. 5.55c przedstawia schemat typowego rurowego skraplacza powierzchniowego. Powierzchnię wymiany ciepła stanowi tu pęk rurek zamocowanych w dwóch ścianach sitowych.
Podczas procesu skraplania pary w skraplaczu następuje również wydzielanie powietrza oraz innych gazów, poprzednio zmieszanych z parą. W celu utrzymania odpowiedniego ciśnienia w skraplaczu konieczne jest ciągłe usuwanie powietrza lub innych gazów z wody zasilającej kocioł.
Na rysunku 5.56 przedstawiono dwa rodzaje instalacji skraplacza: bez odpowietrzenia, czyli z jednoczesnym usuwaniem ze skraplacza skroplin (rys. 5.56n) i powietrza oraz z odpowietrzeniem, czyli z oddzielnym usuwaniem ze skraplacza skroplin (rys. 5.56b).
80