OMiUP t2 Gorski(5

Schemat blokowy urządzenia sterowego w układzie otwartym pokazano na rysunku 7.26. Jest to urządzenie stosunkowo proste, a jego uruchamianie i zatrzymywanie, a więc wychylanie, zatrzymywanie i powracanie płetwy sterowej do poprzedniego położenia odbywa się wyłącznie na sygnał sterujący, nadawany ze stanowiska manewrowego.

o)

I Energia

Sygnet

Sterujący

Silnik

Przekładnia

Płetwa sterowa

sterujący

Rys. 7.26. Schemat blokowy urządzenia sterowego w układzie otwartym (bez sprzężenia zwrotnego): a) z oddziaływaniem sygnału sterującego na silnik; b) z oddziaływaniem sygnału sterującego na przekładnię; c) z oddziaływaniem sygnału sterującego na sprzęgło

Urządzenia sterowe w układzie otwartym są to urządzenia niewielkich statków, o nieznacznych mocach (momentach nominalnych); najczęściej są to ręczne urządzenia sterowe z przekładniami typu mechanicznego, rzadziej hydraulicznego i nie mają urządzeń sprzężenia zwrotnego.

Sygnał sterujący (rys. 7.26) może oddziaływać bezpośrednio na silnik i wówczas najczęściej ma się do czynienia z jego każdorazowym uruchamianiem lub zatrzymywaniem. Może też sygnał sterujący oddziaływać na przekładnię lub sprzęgło i wówczas silnik napędzający maszynę sterową może pracować w sposób ciągły, z tym, że w momencie gdy płetwa sterowa nie wychyla się (jest zatrzymywana), silnik pracuje jałowo bez obciążenia.

Urządzenia sterowe większych mocy (w tym wszystkie instalowane na współcześnie budowanych statkach morskich) są urządzeniami o układzie zamkniętym, ze sprzężeniem zwrotnym. Schemat blokowy takiego urządzenia przedstawiono na rysunku 7.27. W układzie tym sygnał sterujący działa nie bezpośrednio na silnik, sprzęgło czy przekładnię, ale przez człon porównujący. Uruchomienie urządzenia sterowego pociąga za sobą zmianę położenia płetwy sterowej. Jest ono przekazywane przez urządzenie sprzężenia zwrotnego jako sygnał zwrotny do członu porównującego i w momencie zrównania obu sygnałów (kąt wychylenia płetwy sterowej będzie równy kątowi zadanemu przez sygnał sterujący) nastąpi zatrzymanie działania urządzenia sterowego.

285