332 i. LUKI
<5(i - jcsi przemieszczeniem punktu przyłożenia siły Xt po kierunku jej działania, na skutek działania siły X,m I.
<$u - jest przemieszczeniem punktu przyłożenia siły X, po kierunku jej działania, na skutek działania siły = 1,
h, - jest przemieszczeniem punktu przyłożenia siły X, po kierunku jej działania, na skutek działania obciążenia zewnętrznego.
Zgodnie z twierdzeniem Mazwella
6U<=5U,
Mit Nt, Tj - są odpowiednio momentem zginającym, siłą podłużną i poprzeczną w układzie zastępczym od Xi-l) M„, A'p, Tp - są odpowiednio momentem zginąjącym, siłą podłużną i poprzeczną w układzie zastępczym od obciążenia siłami zewnętrznymi; 9 -współczynnik zależny od kształtu przekroju poprzecznego.
W przypadku pominięcia wpływu sił podłużnych i poprzecznych na wielkości przemieszczeń wzory (7.3) przyjmą postać
0 0 0
Natomiast gdy układ jest jednokrotnie statycznie niewyznaczalny, równanie kanoniczne metody sił przyjmie postać
(7.5)
stąd
r' ej
hi
(7-6)
Dla układu dwukrotnie statycznie niewyznaczalnego równanie kanoniczne metody sił przedstawia się następująco:
2flój|+XjÓ|2+ól, = 0,
Przy n-kr ornie statycznie niewyznaczalnym układzie będziemy mieli n równań kanonicznych metody »Ł
7.2.1. Zmienność momentów bezwładności przekroju luku
Najczęściej przy łukach zmienność momentu bezwładności (rys. 7.10) przyjmiąe się według wzoru
J,-Jt - moment bezwładności w przekroju odległym o z od wezgłowia, Jc — moment bezwładności w zworniku, f - kąt nachylenia stycznej do osi łuku względem poziomej osi układu.
W lukach statycznie niewyznaczałnych, w przypadku pominięcia wpływu sił podłużnych i poprzecznych na wielkości nadliczbowe, przemieszczenie, jak wyprowadzono w p. 7.2, wyraża się wzorem
J
0
Z powyższego wzoru wynika, że aby otrzymać odpowiednie przemieszczenie należy całkować po luku. Jeżeli więc przyjmujemy w łuku parabolicznym zmienność momentów bezwładności, wyrażoną wzorem (7.8) oraz gdy podstawimy do wzoru na Sik za dM= =<£t/cosę>, to otrzymamy
*
(7.9)
Stąd wynika, że wartość można obliczyć w luku parabolicznym drugiego stopnia, przy założeniu J—jJcosę>, całkując po rzucie łuku, zamiast po łuku (rys. 7.11). Sposób ten stwarza możliwości korzystania z całek graficznych jak przy prętach prostych.
Gdy kształt osi łuku lub zmienność momentów bezwładności nieznacznie odbiega od powyższych założeń, można obliczenie takie przeprowadzić z uproszczeniem, ponieważ różnice w stosunku do obliczenia dokładnego będą niewielkie.
y
Rys. 7.10. Zmienność przekroju na długości łuku Rys. 7.11. Sprowadzenie osi tuku do rzutu pozio-
mego
Powyższy przebieg zmiany momentu bezwładności jest wystarczająco dokładny również i dla łuków o stałym przekroju, przy wyniosłościach luków £<0,20. W łuku o stałym przekroju JJJX<*1, a zatem ze wzoru JJJx»cmęx, cosęy=l.
Ponieważ takie założenie jest niezgodne z rzeczywistością, przyjmuje się często drugie