0000030

unoszącej nazywamy odległość najdalej obwodowo wysuniętego punktu przyłożenia tej siły od punktu zetknięcia się pięty z ziemią. W stopie piętowej ramię działania siły obciążania jest niezmiernie krótkie i nie jest ona wystarczająca do zrównoważenia siły mięśni zginaczy grzbietowych stopy, działającej w kierunku przeciwnym. Wydłużenie ramienia siły obciążania stopy uzyskujemy przez wysunięcie obcasa ku tyłowi, a tym samym oddalenie punktu zetknięcia się jego krawędzi z ziemią od linii działania masy ciała. W ten sposób uzyskujemy substytucję funkcji mięśni zginaczy na początku fazy podparcia, doprowadzając do oparcia całej powierzchni podeszwowej stopy na ziemi.

Elementem konstrukcyjnym buta, ograniczającym zakres zginania grzbietowego stopy, jest usztywniony, uformowany z twardej skóry język. Działanie jego jest szczególnie istotne w drugiej połowie fazy podparcia, gdzie wobec braku czynności zginaczy podeszwowych stopy zamiast wzniesienia się na pałce następuje przyklęk. Wzmocnienie podeszwy i zastosowanie kołyski podeszwowej nieco ku tyłowi od stawów śródstopno-paliczkowych skraca ramię działania siły oporu podłogi przy przekolebaniu stopy, a tym samym wpływa na zmniejszenie siły zginającej stopę w kierunku grzbietowym.    \

Przy równoczesnym skróceniu kończyny wykonujemy wkładkę klinową, unoszącą piętę. W ten sposób prócz wyrównania zyskujemy dodatkowe wydłużenie ramienia działania siły obciążania, bowiem lińia działania tej siły przesuwa się wówczas ku przodowi. Tam gdzie działanie korekcyjne buta nie jest wystarczające, zachodzi konieczność uzupełnienia go krótkim aparatem blokującym skutecznie ruch zgięcia grzbietowego stopy w stawie skokowym.

Obuwie dostosowane do zniekształcenia

W przypadku utrwalonych zniekształceń stopy, których nie możemy poprawić za pomocą elementów korekcyjnych uwzględnionych w budowie obuwia, zmuszeni jesteśmy dostosować obuwie do kształtu stopy. W ten sposób staramy się zapewnić stopie możliwie największy komfort oraz stworzyć warunki równomiernego i bezbolesnego oparcia całej powierzchni obciążanej, a tym samym poprawić warunki statyczne oraz umożliwić bezbolesny chód.

W przypadku dużych zniekształceń w obrębie stopy (palce młotecz-kowate, znaczne obniżenie sklepienia poprzecznego, paluch koślawy) spód i cholewka buta wywierają wzmożony nacisk w miejscach kontaktu z wystającymi punktami kostnymi, wywołując ból oraz utrudniając chodzenie. W obuwiu normalnym pod wpływem długotrwałego, bolesnego nacisku na elastyczną skórę obuwia powstają w niej zagłębienia odpowiadające wystającym punktom i but stopniowo staje się wygodniej-

Ryc. 34. Obuwie dostosowane do utrwalonej stopy końsko-szpotawej.

szy. Nie każdego jednak człowieka stać na cierpliwość znoszenia niepotrzebnego bólu w czasie „domodelowywania" buta do zniekształconej stopy. Dlatego też wykonując obuwie dostosowane do zniekształcenia uwzględniamy w nim od razu konieczne domodelowania, pozwalające na korzystniejsze i bardziej równomierne rozłożenie nacisków na całą powierzchnię stopy dla zaoszczędzenia pacjentowi zbędnego bólu (ryc. 34).

Zniekształcenia utrwalone, zmieniające ustawienie stopy, mogą również zmniejszać jej powierzchnię oparcia oraz powodować zaburzenia statyki. Przykładem takiego zniekształcenia są utrwalone stopy końsko--szpotawe, utrwalone stopy piętowo-koślawe, wydrążone.

Zadaniem odpowiednio przygotowanego łoża korkowego, umieszczonego wewnątrz buta między stopą a podeszwą, jest tu z jednej strony stworzenie komfortu podparcia zniekształconej stopie, z drugiej zaś pośrednie przeniesienie tego podparcia na powierzchnię podeszwy buta, ustawioną prostopadle do linii obciążania kończyny. Zależnie od rodzaju deformacji łoże to poszerzamy odpowiednio w stronę boczną lub przyśrodkową, tak aby punkt styku linii obciążania kończyny z podłożem znajdował się w obrębie powierzchni podeszwy buta. Ograniczenie ruchu w stawach śródstopno-paliczkowych, spowodowane grubością łoża korkowego, bólem lub usztywnieniem, możemy skompensować kształtując podeszwę w formie kołyski, ułatwiającej przekolebanie stopy podczas chodzenia.

Obuwie wyrównujące skrócenie kończyn

Skrócenie kończyn możemy wyrównać przez zastosowanie odpowiedniej wkładki wewnątrz buta lub za pomocą koturnu umieszczonego pod jego podeszwą. Umieszczając wkładkę wyrównującą wewnątrz buta i odpowiednio modelując jego kształt, możemy uzyskać oczekiwany przez pacjenta efekt kosmetyczny. Tam, gdzie pozwala na to zakres ruchów w stawie skokowo-goleniowym, można stosować klinowe wkładki unoszące je-

61