W układzie prostym stosujemy regulację przekroju dyszy wejściowej d^. co umożliwia zmianę przełożenia układu, lub regulację przekroju dodatkowej dyszy dr, dzięki czemu możemy ustawiać wskazanie zerowe czujnika.
Rys. 13.4. Czujnik pneuma- Rys. 13.5. Czujnik pneumatyczny pracujący
tyczny pracujący w układzie w układzie porównawczym
różnicowym
W układzie różnicowym zastosowane są dwie równoległe i jednakowo zasilane gałęzie, z których jedna kończy się dyszą pomiarową d , a druga-dyszą regulacyjną dr. Zmiana przekroju wypływu powietrza z gałęzi pomiarowej w wyniku zmiany szczeliny s — przy niezmienionym, nastawionym uprzednio przekroju czynnym dyszy regulacyjnej dr — powoduje powstanie różnicy ciśnień w obu gałęziach. Dyszaj-ęgulacyjną można zmieniać nastąp wienie wskazania zerowego czujnika, natomiast przełożenie pneumatyczne pozostaje stałe ze względu na niezmienność przekroju obu dysz wlotowych. Układ różnicowy charakteryzuje się mniejszą wrażliwością (w porównaniu z układem prostym) ną wahania ciśnienia zasilającego.
Układ porównawczy stanowi szczególną odmianę układu różnicowego. Równowagę ciśnień w obu komorach, zasilanych przez jednakowe -dysze wlotowe dw, utrzymuje się w czasie pomiaru samoczynnie przez sterowanie wielkością szczeliny przelotowej za pomocą iglicy sprzężonej z przeponą rozdzielającą obie komory. Przyrząd wskazujący uwidacznia wielkość przesuwu iglicy w funkcji wielkości szczeliny s .-
Wśród czujników wysokociśnieniowych występują również czujniki przepływowe (prędkościowe). Pracują one w układzie pokazanym na rys. 13.6. Zmiana wielkości szczeliny pomiarowej wyraża się zmianą prędkości strumienia powietrza przy jego przepływie przez dyszę Venturiego i związaną z tym zmianą różnicy ciśnień wskazaną przez manometr.
Inną odmianą są czujniki natężeniowe (ilościowe), budowane według sche-matu pokazanego na rys. 13.7. Ich działanie oparte jest na zasadzie zachowania stałej prędkości przepływu powietrza przez układ. Przy zmianie wielkości szczeliny pomiarowej s pływak znajdujący się w stożkowej rurze zatrzymuje
się na takiej wysokości, aby pierścieniowa szczelina między ścianką rury apływakiem umożliwiła przepływ odpowiedniej ilości powietrza. Wysokość uniesienia pływaka h zależy więc od natężenia przepływu powietrza, a zatem może służyć jako wskaźnik zmiany szczeliny pomiarowej s.
Rys. 13.6. Czujnik pneumatyczny przepływowy (prędkościowy)
Rys. 13.7. Czujnik pneumatyczny natężeniowy (ilościowy)
Najprostszy schemat czujnika pneumatycznego przedstawiono na rys. 13.8. Powietrze o ciśnieniu roboczym pr wpływa przez dyszę wejściową dw do komory pomiarowej, w której występuje — wskazywane manometrem — ciśnienie p . zależne od wielko-
*tn
ści przekroju, przez który wypływa powietrze z dyszy pomiarowej dm. Jeżeli dysza pomiarowa ma kształt cylindryczny, przekrój ten wynosi
F_ m ti d
Opierając się na założeniu ciągłości przepływu oraz przyjmując równość i stałość współczynników wypływu powietrza przez dysze wejściową i pomiarową, można wyrazić wartość ciśnienia pomiarowego jako
I Pr
(13.1)
Rys. 13.8. Zasada działania czujnika pneumatycznego ciśnieniowego; p, ~ ciśnienie robocze, pm - ciśnienie pomiarowe, d* - średnica dyszy wejściowej, 4 -średnica dyszy pomiarowej, s - szczelina wypływa
Pm =
1 + a $A2s2
(13.2)
gdzie:
Pr - ciśnienie robocze,
A - wielkość stała, zależna od średnicy dyszy pomiarowej i wlotowej, s - wielkość szczeliny pomiarowej,
o - współczynnik zależny od rodzaju wypływu powietrza przez dysze pomiarową i wlotową, wielkości ciśnienia roboczego i pomiarowego oraz atmosferycznego,
- współczynnik zależny od rodzaju wypływu powietrza przez dysze pomiarową i wlotową.
P
155