108
KANONIA „Fundi Godziemba”, ul. Mieszka I nr 6 (fig 86 88). Zbudowana ok. 1504 z fundacji wojewody kaliskiego MU i koła ja Lubrańskiego. Wzniesiona częściowo na murze postawionym przez bpa Jana Lubrańskiego, otaczającym Ostrów Tumski. W ciągu w. XVIII posiadała wystawkę z muru pruskiego od wsch. Remontowana w końcu w. XVIII i ponownie po poł. w. XIX wg projektu Mariana Cybulskiego. Murowana, tynkowana, na rzucie prostokąta, dwukondygnacyjna. We wnętrzu układ dwutraktowy, w pomieszczeniach przyziemia stropy z belek fazowanych, w. XVIII. Mur o wątku gotyckim w dolnej części ścian zach. i pd., którą obecnie budynek przyparty do muru oporowego podwyższonej ulicy. Dach czterospadowy, kryty dachówką.
85 KANONIA ul. Mieszka I nr 10 (fig. 85). Zbudowana zapewne w. XVII, elewacją wsch. wsparta na murze obronnym z pocz. w. XVI. Od pn. powiązana parterowym łącznikiem z kanonią nr 11. Przebudowana w. XVIII i XIX. Murowana, otynkowana, na rzucie prostokąta, sześcioosiowa. piętrowa, częściowo podpiwniczona w partii pd., w piwnicach sklepienia kolebkowe. Układ wnętrz jednotraktowy. Zachowana stolarka 2. poł. w. XIX. Na poddaszu nad klatką schodową widoczne końcówki profilowanych belek stropowych. Dach czterospadowy kryty dachówką, z dwoma oknami powiekowymi w połaci zach. Przed fasadą od strony placu katedralnego mur na linii wygiętej, wzmocniony filarkami, z bramą o dwóch masywnych filarach z lizenami, 1. poł. w. XIX.
84 KANONIA ul. Mieszka I nr 11 (fig. 84). Zbudowana zapewne w. XVI, elewacją zach. wsparta na murze obronnym z pocz. w. XVI. Przebudowana w. XVIII i XIX. Murowana, otynkowana, na rzucie prostokąta, dwukondygnacyjna, z dwuosiową piętrową przybudówką od zach.; podpiwniczona w części pd., w piwnicach sklepienia kolebkowe oraz zachowane fragmenty murti o wątku gotyckim. Układ wnętrz jednotraktowy, z sienią i nowszą klatką schodową na osi. W sieni zachowana profilowana belka stropowa. We wnętrzach stolarka w. XIX, jedynie w pd. części przyziemia odrzwia w. XVIII o wydatnym profilu i umieszczone w nich wtórnie drzwi z okuciami. Na zewnątrz elewacja wsch. w górnej kondygnacji sześcioosiowa. Wejście pośrodku, w portalu o luku półkolistym, nad którym wybrzuszony gzyms, drzwi
141 rokokowe dwuskrzydłowe po poł. w. XVIII (fig. 141), Okna parteru ujęte gładkimi opaskami, na piętrze ze
109
słabo zaznaczonymi uchami u góry 1 ząbkowaniem u dołu. Miedzy pd. oknami na piętrze nisza konchowa z figurą Matki Boskiej z Dzieciątkiem z w. XIX. Dach wysoki, czterospadowy, z murowaną opi'astrowaną wystawką w szczytowej połaci pd., kryty dachówką esówką. Od strony p’acu katedralnego późnobarokowa brama wjazdowa (fig. 100), 2. poŁ 100 w. XVIII, o dwóch filarach z półko', u m nam i; filary zwieńczone czterospadowo z wazonami; po bokach spływy, w nich od pd. bramka, od pn. wnęka.
KANONIA ul. Mieszka I nr 13 (fig. 92). Zbudowana 1842, 92 remontowana po powodzi 1850. 1911 dodany ryzalit od pd. i przybudówka od pn. projektu Władysława Jewasińskiego. Murowana, otynkowana. Na rzucie prostokąta, parterowa z mieszkalnym poddaszem i dwukondygnacyjnym ryzalitem od frontu. Piwnice ze sklepieniami odcinkowymi wspartymi na koszowych arkadach. Układ wnętrz dwutraktowy, nieregularny. Przy schodach do piwnicy żeliwna balustrada z dwoma elementami dekoracyjnymi o motywach empirowych. Fasada siedmioosiowa z trójosiowym ryzalitem podzielonym czterema pilastrami, zamkniętym trójkątnym przyczółkiem. Wejście i okna przyziemia w ryzalicie zamknięte półkoliście, w opaskach z kluczami. Wyżej uszkodzona dekoracja sztuka-torska w kształcie girland. Pozostałe okna w uszakowych opaskach. Frontowe drzwi dwuskrzydłowe, płycinowe, ozdobione rozetkami, pierwotne. Nadświetle wejścia i sąsiednich okien oraz półkoliste okno w tympanonie ze stolarką w formie półrozet. Dach dwuspadowy, kryty dachówką.
KANONIE ul. Mieszka I nr 15/16 i 17. Zbudowane 1867— —68 wg projektu arch. Juliusza Hochbergera z 1866, uzupełnionego 1867 przez Mariana Cybulskiego, który realizował budowę. 1913 rozbudowa kanonii nr 15/16 wg projektu Władysława Jewasińskiego o jedną oś po stronie wsch., do kanonii nr 17 dostawiona od zach. mniejsza przybudówka. Budynki zwrócone fasadami na pd. Murowane, otynkowane. Na rzucie prostokąta, dwukondygnacyjne, podpiwniczone; w piwnicach sklepienia odcinkowe wsparte na koszowych arkadach. Układ wnętrz dwu- i półtraktowy. Fasada kanonii nr 15/16 sześcioosiowa, podzielona pilastrami boniowanymi w przyziemiu; gzyms kordonowy i belkowanie wieńczące giero-wane. W pasie fryzowym okrągłe otwory strychowe. Wejście do budynku w drugiej osi od wsch. Fasada kanonii nr 17 pięcioosiowa, w przyziemiu boniowana i zwieńczona gzymsem kordonowym, na którym oparte pilastry płycinowe gór-