- ogólne uspokojenie układu nerwowego, przywrócenie równowagi psychicznej, doprowadzanie do właściwych wyładowań twórczości dziecka w celowym działaniu.
- doprowadzenie do coraz dłuższych okresów koncentrowania uwagi.
- rozwijanie logicznego myślenia przez obserwowanie (porównywanie, segregowanie, klasyfikowanie (przy układaniu i wykonywaniu różnych loteryjek, albumów itp.),
- wyrabianie analizy wzrokowej przez kopiowanie i odwzorowywanie rysunków przedstawiających stopniowo coraz większą liczbę drobnych szczegółów oraz obserwowanie połączone z porównywaniem w czasie wykonywania specjalnych loteryjek,
- wyrabianie sprawności manualnych przez wykonywanie różnych zajęć wymagających coraz dokładniejszych i bardziej precyzyjnych ruchów,
- przyzwyczajanie dzieci do samokontroli czynności,
- wytwarzanie właściwego kontaktu z rzeczywistością przez planowe rozwijanie zainteresowań,
- kształtowanie pozytywnego stosunku do otoczenia i do pracy.
Założenia tej metody powiązane zostały z zasadami postępowania podczas
zajęć terapeutycznych. Autorki wysuwają na plan pierwszy zasadę pobudzania zainteresowań dziecka przez stosowanie różnorodnej ciekawej tematyki pracy, dowolny wybór tematu, pomocy przy realizacji podjętych zadań oraz stosowanie łatwych sposobów organizacji pracy. Istotne jest to, aby dzieci wykonywały prace drobne, łatwe, stanowiące jednak pewną całość, np. różne loteryjki, albumy, gry, pomoce naukowe. Autorki uważają, że kopiowanie modeli (np. loteryjek, obrazków itp.) jest najprostszym zajęciem, które pozwala na wykonanie zadania do końca oraz obserwację i kontrolę własnej pracy. Przy kopiowaniu różnych modeli autorki proponują, aby stopniowo od pracy odtwórczej przejść do pracy twórczej; dziecko może robić koperty, okładki, ozdabiać je według własnych pomysłów.
Kopiowanie rysunków na kalce technicznej, zdaniem autorki, stanowi niezastąpiony środek uspokojenia dzieci i ćwiczenia koncentracji uwagi. Gdy dziecko potrafi już koncentrować uwagę, wskazane jest pobudzanie jego myślenia przez wdrażanie godo wysiłku. Stopniowo dziecko przyzwyczajone jest do planowania i wykonywania logicznie powiązanych prac.
Tematyka zajęć terapeutycznych dotyczy różnych dziedzin zainteresowań dziecięcych, ale dominują lematy zajęć związanych z przyrodą i geografią, w związku z czym dzieci układają albumy, loteryjki przyrodnicze, zbiory pocztówek, obrazków, fotografii, mapek.
Specjalne miejsce w tej metodzie zajmują loteryjki matematyczne, które rozwijają zdolności kombinatorycznc i matematyczne. Wiele loteryjek związanych jest z figurami geometrycznymi. Podczas zajęć terapeutycznych dzieci uczą się coraz lepiej obserwować, analizować, scalać, porównywać, segregować i klasyfikować.
W zależności od defektów i trudności dziecka, autorki polecają przeprowadzać jednocześnie ćwiczenia analizy i syntezy wzrokowej, czytanie i układanie różnych tekstów, kalkowanie na przykład sylwetek ptaków, mapek wędrówek ptaków itp., które nakleja się potem na sztywne kanoniki i łączy z podpisem wykonanym ręcznie lub stempelkami literowymi.
Podczas tych ćwiczeń uwaga dzieci może być skierowana na:
- ćwiczenie spostrzegawczości, celowej obserwacji i porównywania aa przykład różnic w budowie ptaków w zależności od środowiska, w którym żyją,
- percepcję i sprawność ruchów,
- wzbogacenie wiadomości o danym zagadnieniu, co wiąże się z czytaniem i wyszukiwaniem dalszych informacji.
Pomoce, którymi dzieci posługują się przy realizacji terapii i równocześnie diagnozy, to 30 zestawów mozaik, historyjek obrazkowych, stemple z figurami geometrycznymi, zestawy figur liczbowych. Obejmują one osiem grup tematycznych:
1) figury geometryczne (mozaiki, układanki, nakładanki, stemple),
2) figury liczbowe (odwzorowywanie, nakładanki, kropki matematyczne),
3) kombinowanie zestawów figur liczbowych,
4) samogłoski, sylaby proste, spółgłoski o podobnym brzmieniu, spółgłoski
0 podobnym kształcie (albumy, zestawy, segregatory, przesuwaczki),
5) domina wyrazowe (7 zestawów domin),
6) składanki obrazowo-tekstowe (rebusy, rozsypanki wyrazowe, składanki).
7) loteryjki ortograficzne (loteryjki, gry i inne pomoce),
8) układanki i gry gramatyczne.
Każda z pomocy ma dokładnie opracowaną instrukcję, z podaniem celu
1 różnorodnych możliwości wykorzystania w pracy z dzieckiem.
Omówiona powyżej metoda leczniczo-pedagogiczna od wielu lat wykorzystywana jest przez nauczycieli i psychologów w pracy korekcyjno-wyrównawczej.
'est cna metodą wszechstronnie oddziaływujący •*? dziecko, r.»ier! Jerat) psychoterapeutyczne, kształci funkcje poznawcze i ruchowe oraz ma na celu wyrównywanie braków w wiadomościach i umiejętnościach szkolnych. Zasługuje więc szczególnie na bliższe poznanie i stosowanie w praktyce pedagogicznej w szkołach powszechnych i specjalnych.
5.5. NAUKA CZYTANIA NA ETAPIE NAUCZANIA POCZĄTKOWEGO
Wśród wielości metod i propozycji dotyczących nauki czytania wyróżnia się na ogól trzy główne grupy, które dominowały kolejno w dziejach nauki czytania: ahnetody syntetyczne. b),analityczne i c) anąlityczno-syntctycznc (Radwflowicz. Morawska 198$). ^
Metody syntetyczne polegały na rozpoczynaniu nauki czytania od wyuczenia. pojedynczych liter. W ewolucji metod syntetycznych można wyróżnić trzy
tlt