P1090640

Architektura wnętrz

quis dormire solct. Jeżeli pokój służył przedtem jako sypialny, można w nim celebrować, byleby w okresie korzystania z przywileju nie służył za sypialnię. Przygodne spanie w pomieszczeniu, np. w salonie czy gabinecie, nie'wyklucza możliwości celebrowania. Zakaz nie odnosi się do sal szpitalnych.

Przez loeus honestus et decens rozumieć należy miejsce odpowiednie pod względem: przestrzeni (nie za ciasne), bezpieczeństwa (nie grożące rozrzuceniem św. postaci). Sprzeciwia się tym wymaganiom nieodpowiedni wygląd lokalu, używanie go jako sypialni, karczmy, kina, teatru, hali sportowej, chyba że w tych ostatnich przestrzega się zasad chrześcijańskiej moralności.

Nie ulega wątpliwości, że na podstawie can. 822 § 4 ordynariusz może pozwolić na celebrowanie w odpowiednim miejscu pod gołym niebem (byle to\ nie było dla uświetnienia świeckiej tylko uroczystości: Regatillo-Ząlba, 1 c,, s. 177). Odprawiający, pod gołym niebem musi zabezpieczyć^ ołtarz z trzech stron przed działaniem wiatru (AAS XXXI (1939) 710) (Welsh, 59). Jeżeli zachodzi słuszny powód, a celebrowaniu bez osłon nie grozi żadne niebezpieczeństwo (pogoda ustalona), można odprawić Mszę św. bez przepisanego zabezpieczenia.

Nic nie stoi na przeszkodzie, by Msza św. była celebrowana w odpowiednim pomieszczeniu podziemnym (kopalnia) czy w grocie. Do odprawiania na statku czy w samolocie potrzebne jest pozwolenie Stolicy Św. (Welsh, 62). Celebrowanie w pociągu nie jest prawem wyraźnie zakazane, dlatego w czasie długotrwałej podróży można by, zwłaszcza w dzień świąteczny, Mszę św. odprawić. W naszych polskich warunkach trudno sobie taką potrzebę wyobrazić. Pielgrzymom zdążającym do Rzymu na Rok Św. 1950 nie odmówiła Stolica Św. pozwolenia na celebrowanie w pociągu (Mon. Eccl. 1950, s. 3).

Przepisy liturgiczne. Upoważnienie do celebrowania poza świątynią nie zwalnia ze zwyczajnych przepisów liturgicznych, obowiązujących przy’ każdej Mszy św. Chodzi o szaty, obrusy, naczynia et alia omnia, a ąuibus per concesńonem usus aiae viaticae nemo dispensatur (Instr. II, 9 f.) — są one wymienione w rozdziale IV. Trzeba jednak pamiętać, że prawo liturgiczne wymaga do odprawiania Mszy św. nie tylko takich przedmiotów liturgicznych, jak kamień ołtarzowy, kielich czy. ornat, ale i mnóstwo innych, jak świec z lichtarzami, krzyża z wizerunkiem Chrystusa, trzech lnianych obrusó% ampułek, tablic-kancmów, które trzeba w porę przyjmować. Wszystkie przybory razem wzięte wraz z kamieniem ołtarzowym, mszałem i buteleczką wina mszalnego mieszczą się łatwo w średniej wielkośawaGzce lub niewielkim plecaku, waga ich może jednak dojść do 10 kg.

Warto tu wspomnieć, że jakkolwiek i w warunkach campingowych należy przestrzegać przepisów, dotyczących przyborów mszalnych, jako że wszystkie obowiązują w sumieniu, to jednak w braku któregoś z tych przyborów nie-

koniecznie musi się poniechać celebrowania, zwłaszcza gdy zachodzi odpowiednia racja. Im więcej będzie tych choćby drobnych braków, tym poważniejszy musi zachodzić powód, by mimo wszystko zdecydować się na celebrowanie.

Są to oczywiście ogólnikowe tylko wskazówki, wymagające szczegółowych rozróżnień, czy wyjaśnień liturgistów ⁴⁰.

5. Stopnie ołtarza

Zgodnie z rubrykami mszału i ceremoniału, zawierającymi przepisy dla. celebransa odprawiającego przy ołtarzu] ołtarz. musi być wzniesiony ponad posadzką kościoła i zaopatrzony w stopnie/¹. Dokładny przepis co do ilości stopni nie istnieje. W mszale jednak jest* mowa najmniej o dwóch stopniach; bo mówi się w nim stale o najniższym stopniu ołtarza (infimus). Św^Karol Boromeusz przepisuje dla głównego ołtarza 5 stopni lub najmniej 3, licząc razem z górnym stopniem — podestem (suppedaneum predella). Przy ołtarzach bocznych wystarcza jeden stopień⁴². Również dekret Kongregacji Obrz. wymaga, aby przed każdym ołtarzem była predella⁴³. Dla ołtarza głównego zwykle przewiduje się trzy stopnie. Duże ołtarze główne mogą posiadać 5, a nawet 7 stopni.

Górny stopień — suppedaneum musi być założony na całą długość mensy Rzadziej sięga on dookoła mensy; wtedy przeważnie ma szerokość 30 cm. Głębokość górnego stopnia przy mniejszych ołtarzach wynosi 1 m. Jeżeli zaś przy głównym ołtarzu odbywają się uroczyste nabożeństwa z udziałem kleryków — konieczna jest głębokość do 1,40 m*. Same stopnie mają szerokość 28—35 cm przy wysokości 14—16 cm. Nie zaleca się ścinać rogów stopni, bo jest to niewygodne dla kapłana i ministrantów.

Można doradzić przeprowadzenie stopni po bokach ołtarza i stamtąd aż do tylnej ściany ołtarza i do ścian prezbiterium, w ten sposób, aby poza ołtarzem na całą szerokość prezbiterium powstał podwyższony podest.

Co do materiału, z którego mają być sporządzone stopnie, nie ma żadnych przepisów. W obecnych czasach stopnie zwykle są z kamienia. *

Sporządzanie suppedaneum z drewna, jak to bywało dawniej, jest obecnie zbyteczne, gdyż są chodniki i dywany, które nie zmuszają kapłana, by stał na zimnym kamieniu. Należy jeszcze zwrócić uwagę, aby kanty stopni były zaokrąglone ze względów praktycznych — na około 3 cm.

6. Predella (gradus)

Czynności liturgiczne przy ołtarzu wymagają światła świec i świeczników. Świeczników musi być co najmniej sześć. Tryle przepisują rubryki do odprawia-