103
do ruchu — jeśli objawy wystąpiły w terenie, to należy przetransportować go do stajni, przykryć derką i chronić przed przeciągiem. Należy jak najszybciej wezwać pomoc
weterynaryjną. _
Kolka (morzysko). Jest to szeroko rozumiane zaburzenie w obrębie jamy brzusznej, dające dolegliwości bólowe, często bardzo silne. Mogą one dotyczyć przewodu pokarmowego oraz wątroby i nerek. Przyczyn może być wiele — od częściowego lub całkowitego zatkania światła jelita do skrętu jelit włącznie. Kolki mogą mieć przebieg ostry lub przewlekły. Ostre stany przebiegają z silnymi, gwałtownymi bólami i zwykle dotyczą zaburzeń w obrębie żołądka i jelita cienkiego. Kolki przewlekłe dotyczą zazwyczaj jelita grubego, przy czym dolegliwości bólowe nie są bardzo silne. Koń kołkujący jest niespokojny, ogląda się na boki, uderza tylnymi kończynami w brzuch.
Czasem przyjmuje postawę siedzącego psa, tarza się, grzebie kopytami. Występuje brak apetytu, mocno przyspieszone tętno (nawet 100 uderzeń na minutę), silne pocenie; przy osłuchiwaniu często nie słychać perystaltyki jelit; mogą wystąpić wzdęcia. Konieczna jest szybka pomoc lekarza weterynarii i podanie preparatów przeciwbólowych. Do czasu przybycia lekarza można oprowadzać konia stępem bądź zostawić go na miękkim okólniku. Należy uniemożliwić mu dostęp do paszy.
Przyczynami kolki mogą być m.in. łapczywe i nadmierne jedzenie, zapiaszczenie jelit, wysiłek bezpośrednio po karmieniu, nagła zmiana paszy, podawanie zbyt dużej ilości okopowych, pasza złej jakości, zatrucie pokarmowe, nagłe wypicie zimnej wody, inwazja pasożytów wewnętrznych. Konie mają niezwykle wrażliwy przewód pokarmowy i wymagają szczególnej troski w zakresie jakości i czystości oraz właściwych proporcji podawanej im paszy.
11.2. Podstawowe zabiegi profilaktyczne
Każdy koń powinien mieć indywidualną kartę zdrowia lub specjalną książeczkę zdrowia (gotowe książeczki zdrowia można nabyć w sklepach ze sprzętem jeździeckim), gdzie odnotowuje się daty poszczególnych zabiegów i nazwy preparatów.
W kartach zapisuje się także przebyte choroby, zaleconą terapię i nazwy podawanych leków. Dobrze jest również odnotować termin rozczy szczania kopyt i kucia.
Do podstawowych zabiegów profilaktycznych należą regularne szczepienia i odrobaczanie.
Konie szczepi się przeciwko chorobom wywoływanym przez wirusy, bakterie, a także złe warunki zoohigieniczne.