P4140035

Tabela 1. Charakterystyka poszczególnych typów procesu demokratyzacji wg S. P. Huntington

Cechy	Transformacja	Przemieszczenie	Zastąpienie charakterystyczne
Stosunek sił: Władza-opozycja	Przewaga elity władzy	Równowaga sił rządu i opozycji	Przewaga opozycji
Inicjatorzy zmian systemowych	Elity władzy	Reformatorzy w rządzie i umiarkowana opozycja	Opozycja systemowa
Fazy procesu zmian	1.    pojawienie się w elicie rządzącej reformatorów; 2.    zdobywanie przez nich władzy; 3.    niepowodzenie liberalizacji; 4.    legitymizm z przeszłości: osłabienie konserwatystów; 5.    kooptacja opozycji	1.    liberalizacja systemu -utrata władzy przez rządzących; 2.    intensyfikacja działań opozycji - mobilizacja poparcia; 3.    „próba sił” między rządzącymi a opozycją; 4.    poszukiwanie kompromisu między rządem a opozycją	1.    walka o władzę; 2.    odsunięcie od władzy dotychczasowych elit -objęcie władzy przez opozycję; 3.    legitymizm z „przyszłości”
Charakter zmian	Pokojowy, ewolucyjny	Rewolucyjno- ewolucyjny	Gwałtowny, rewolucyjny
Przykład	ZSRR, Węgry, Bułgaria	Polska, Czechosłowacja	Rumunia, NRD

Źródło; M, Cichosz, Transformacja demokratyczna - przyczyny, przebieg i efekty [w:] Systemy polityczne państw Europy Środkowej i Wschodniej. Perspektywa porównawcza, pod red. A. Antoszewskiego, Wrocław 2006