S3 jpeg

A

IX Spotkanie Sadownicze Sandomierz 2000 --—

Zanim przejdę do charakterystyki poszczególnych typów owocowania warto przypomnieć sobie, gdzie u jabłoni tworzą się pąki kwiatostanowe. Najczęściej powstają one jako pąki wierzchołkowe na krótkopędach. U wielu odmian mogą też tworzyć się na końcach jednorocznych pędów lub u ich nasady oraz na ubiegłorocznych. Jabłonie przynależne do poszczególnych typów różnią się między sobą nie tylko miejscem owocowania ale także pokrojem i wyglądem drzewa. W każdym typie inaczej rozmieszczona jest strefa owo-conośna - od najbardziej centralnie położonej w typie pierwszym do najbardziej peryferyjnej w typie ostatnim.

Typ 1 Do tego typu należy większość mutantów krótkopędowych o charakterystycznym wyglądzie korony. Najczęściej jest ona zwarta o konarach obrośniętych licznymi krótkopędami (ryc. 1). Natomiast rzadziej spotyka się długopędy zakończone pąkiem generaty wnym. Konary odchodzą od przewodnika pod kątem ostrym. U odmian należących do pierwszego typu pąki kwiatowe zawiązują się na krótkopędach. Owocowanie odbywa się w całej objętości korony a zwłaszcza w jej centralnej części (ryc. 2). Dzieje się tak przez całe życie drzewa w sadzie. Żywotność krótkopędów a także jakość owoców zależą od dobrych warunków świetlnych. Stąd też ważne jest formowanie właściwych kątów między konarami bocznymi i przewodnikiem. W miarę starzenia się drzewa dochodzi do nadmiernego zagęszczania się korony, należy ją zatem rozrzedzać stosując cięcie prześwietlające. Przykładem pierwszego typu owocowania jest mutant odmiany Red Delicious - Starkrimson.

Odmiany tego typu nie sprawiają większych kłopotów z formo- Typ II waniem drzew, ponieważ konary tworzą naturalnie szerokie kąty z przewodnikiem. Pąki kwiatowe zawiązują się głównie na przyrostach 2-5 - letnich. Na konarach tworzy się wiele krótkopędów natomiast sporadycznie pojawiają się pędy jednoroczne zakończone pąkiem generatywnym (ryc. 3). Na starszych drzewach należy wykonywać cięcie prześwietlające, gdyż pogarszają się warunki świetlne w obrębie korony. Nie wymagają one jednak cięcia odmładzającego, ponieważ owoce są dosyć równomiernie rozłożone w całej objętości korony (ryc. 4). Nie ma także problemu z przesuwaniem się owocowania na obrzeża korony. Jako klasyczny przykład drugiego typu owocowania podawana jest Królowa Renet.

ryc. 3

ryc. 4

Wśród odmian jabłoni trzeci typ owocowania jest najczęściej spo- Typ III tykany. Cechą charakterystyczną jest zawiązywanie pąków kwiatostanowych na przyrostach 1 -3 - letnich. W koronie wyrastają liczne drobne gałązki zakończone pąkiem kwiatostanowym. Wiele pąków powstaje także na ubiegłorocznych przyrostach. Krótkopędy pojawiają się, lecz nie są one tak liczne jak w typie pierwszym czy drugim (ryc. 5). Zatem cięcie i formowanie koron powinno być tak prowadzone aby tych formacji było jak najwięcej. Z uwagi na sposób owocowania po kilku latach jabłka znajdują się w części zewnętrznej korony (ryc. 6), dlatego bardzo ważnym zabiegiem jest cięcia odmładzające. Spowoduje ono bardziej równomierne rozłożenie owoców w koronie. Odmiana Golden Delicious jest przykładem trzeciego typu owocowania.