page0284

282 PLATON.

określa pojęcie ogólne, zanim przejdzie do jego objawów poszczególnych. Miał wiec Platon nie tylko prawo, lecz obowiązek dialektyczny, zaczynać od idei, bez której kochanie wiedzy pozostawało niezrozumiałem, a gdy zważymy, że pisał dla towarzyszy, przeświadczonych najsilniej, że nie można badać prawd wieczystych, nie kochając tych, z którymi razem się spełnia tak wielkie zadanie, zrozumiemy, że pierwszy jego utwór, ten w którym otwierał tajniki serca swego i wypowiadał pogląd swój na przeznaczenie człowieka, musiał być choć w części, poświęcony miłości. Miłość jest wspólniczką filozofii, powie dziewięć wieków później Proklus Pla-tończyk. *)

a. Fedros.

Wychodząc koło południa od Lizyasza, spotyka młody Fedros Sokratesa, zawsze spragnionego nowości literackich To też bez trudności nakłania go do przechadzki wspólnej, przyrzekłszy zdać sprawę o mowie, którą Lizyasz uraczył zebranych. Filozof bez wahania na to się zgodził, bo wprawnem okiem swojem dostrzegł pod płaszczem młodzieńca niezgrabnie ukryty rękopis, oczywiście, jak domyśla się, zawierający mowę retora. Idą tedy korytem Ilissa, w którym prawie wody nie ma o tej porze, zresztą obydwaj są bez trzewików i pod rozłożystym jaworem kładą się na pulchną murawę. Miejsce w istocie rozkoszne. Woń krzewów rozkwitłych napełnia powdetrze, lekki powdew od morza w odstępach rytmicznych kołysze gestwdną zieloną nad ich głowami a chóry wesołych świerszczy wtórują głośno szmerowi źródełka, wydobywającego się z pod korzeni omszałych starego drzewa. W pobliżu stoją posągi bożka rzecznego i nimf uwieńczone kwiatami; im to poświęcona ta ustroń urocza. ²) Filozof nie posiada się z radości a gdy towarzysz młody zdziwiony jest tą jego nieznajomością

') In Alcib. p. 61.

⁵) Bogactwo sceneryi tem większem sie wydaje, że tylko dwie osoby na niej występuj:}; zachwycanie się przyroda i dokładne w najmniejszych szczegółach wykończenie krajobrazu, są czemś tak wyjątkowem u Platona, że Wilamowitz woła zachwycony: »Fedros został napisany pod jaworem!* (Philol. Unters. I. p. 219). Opis niezrównany miejscowości -(p. 230. b. c.) przypomina zwroty podobne w ułamkach Safony (11. p. frg. 4 et 2;). gdzie także znajdują się delikatnie narysowane wrażenia przyrody. Platon w tym dialogu rozmaite naśladuje style, jak gdyby chciał zużytkować

http://rcin.org.pl