P5170242

246 Rozdział 8

akcjach przeciwko AIDS (w ramach takich organizacji, jak ACT-UP i Queer Nation). Część feministek obawia się jednak, że położenie akcentu na doświadczenia seksualne może podważać polityczną wagę homoseksualnych grup (zwłaszcza kobiet)¹. Dekonstrukcja polityki tożsamości może też otwierać grupy przed takimi osobami, jak pedofile, heteroseksualni sadyści, stręczyciele, czy wreszcie osoby pozostające w „znormalizowanych”, heteroseksualnych związkach małżeńskich, a tylko deklarujące swą solidarność i otwartość na seksualne „dewiacje”.

W środowisku teoretyków queer dochodzi do napięć politycznych, gdyż osoby prowadzące na uczelniach zajęcia na ten temat rekrutują się z pewnych uprzywilejowanych grup, często mężczyzn. Suzanna D. Walters właśnie na to zwraca uwagę: „Straight [heteroseksualny], biały, żonaty mężczyzna na moim uniwersytecie, który mówi, że ‘uprawia’ [does] teorię ąueer w swoich grupach anglistycznych, zajmuje strukturalnie odmienną ode mnie pozycję [....] Nie twierdzę, że ja (jako lesbijka) mogę głosić ‘prawdę’ o lesbijskim życiu lepiej od niego, twierdzę natomiast, że ta różnica musi być zauważana i brana pod uwagę [...]”, gdyż wykłady takiego mężczyzny są traktowane znacznie bardziej serio, jako bardziej prawomocne z uwagi na ten właśnie system, który jest w ich toku analizowany². Autorka wyraża także obawę, że zacieranie granic rodzaju poprzez takie praktyki, jak np. parodie drag(a), w ostatecznym efekcie prowadzi nie tyle do wyzwolenia seksualnego, ile do utwierdzania gejowskiego, męskiego podmiotu i wymazywania z pola widzenia kobiet (podążających za takimi zaleceniami, jak: „czemu kobieta nie miałaby być jak „fag” - tj. męski homoseksualista o przesadnie kobiecych manierach) oraz zastępowania haseł wyzwolenia kobiet zawołaniami w stylu: „Niech żyje Naród Queer”. Także drag-queert, kobieta przebierająca się w przesadnie „kobiecą” odzież, nie osiąga równie mocnego efektu jak drag-queen mężczyzna, to znaczy nie zakłóca tak skutecznie stereotypowych norm męskości i kobiecości^{3 4}. Zaś przebieranie się kobiet w „męską” odzież (przez drag-kings) nie cieszy się wielką popularnością, a ponadto też nie zawsze wywołuje zamierzony efekt, gdyż do tego rodzaju praktyk przywyknięto już od dawna. W sumie udział kobiet w tym ruchu jest praktycznie ograniczony i mniej widoczny, co sprawia zapewne, że niektórzy autorzy wyraźnie odróżniają performance drags od znacznie bardziej urozmaiconej aktywności queers^Ąi. Ponadto orientacja queer jest oskarżana o propagowanie takich negatywnych wartości, jak obsesyjne koncentrowanie się na sobie, narcyzm i skrajny indywidualizm („czyńmy teorię z naszych seksualnych praktyk”).

Poruszając kwestie ontologicznych podstaw podmiotów queer, główna teoretyczka tej orientacji, Eve Sedgwick, zamiast pytać, „skąd biorą się lesbijki i gejowie”, zadaje raczej epistemologiczno-etyczne pytanie:, Jaki jest wkład konstytucji lesbijsko-gejowskiej czy ‘homoseksualnej’ tożsamości do reżimów wiedzy/władzy, które to wytwarzają wszystkie osoby w kulturze?” Odpowiedź na pierwsze pytanie bowiem - czy to poprzez przychylenie się do „natury”, czy do „kultury” - to, zdaniem Sedgwick, otwarcie bram przed rozmaitymi fantazjami i wystawienie queers - homoseksualistów na potencjalnie

1

   S. Jeffreys, The Queer Disappearance of Lesbians. Sexuality in the Academy, „Women’s Studies Int. Forum”, 1994, vol. 17, nr 5, s. 459-472; J. Mizielińska, Poza kategoriami..., op. cit.

2

   S.D. Walters, From Here to Queer: Radical Feminism, Postmodernism, and the Lesbian Menace, „Signs", 1995, vol. 21, nr 4.

3

   Jeffreys podaje przykład celebracji Mardi Grass w Sydney w 1994, kiedy to w zgodzie z przewodnim motywem pochodu , tj. performance „kobiecości”, zarówno gejowie, jak i lesbijki przebrali się w stroiki zajączków „Playboy’a”. Zdaniem Jeffrey większość publiczności oglądającej pochód nie pojęła parodystycznego znaczenia ubioru kobiet-zajączków, a raczej odebrała je w dosłownym znaczeniu, czyli parodia nie przyniosła spodziewanych efektów (S. Jeffreys, The Queer Disappearance of Lesbians, op. cit., s. 463).

4

   B. Flanagan, Refashioning the 'Straight-Jacket': Queer Gender Per-formances..., „Lateral”, 1998, nr 1.