P1520548

przebiegające od rdzenia na obwód, powoduje skurcz mięśni szkieletowych tułowia i kończyn. Oprócz tych wypustek znajdują się, też długie wypustki neuronów czuciowych - dendryty. Neurony czuciowe położone są tuż nad rdzeniem kręgowym, w skupiskach — czyli w zwojach między kręgowych (rys. 1.8). Ich dendryty przenoszą pobudzenie ze skóry, ścięgien i z mięśni w stronę rdzenia kręgowego, a więc w kierunku przeciwnym. Oba rodzaje wypustek nerwowych, pokrytych izolującymi je osłonkami, przebiegają obok siebie i tworzą nerwy obwodowe, np. nerw kulszowy, nerw ramieniowy i inne.

Główne czynności rdzenia kręgowego to:

—    udział w odruchach, czyli ruchowych czynnościach kończyn;

—    przekazywanie informacji z receptorów skóry, mięśni, stawów, ścięgien i znacznej części narządów wewnętrznych do mózgowia;

—    przenoszenie poleceń płynących z mózgowia do narządów wykonawczych (mięśni i gruczołów wydzielniczych).

—    udział w regulacji czynności narządów klatki piersiowej i jamy brzusznej (układ autonomiczny — str. 28-30).

Naprzeciw kończyn przednich i tylnych rdzeń kręgowy wykazuje charakterystyczne zgrubienia. Mieszczą się tu duże skupiska neuronów ruchowych, które nazywane są ośrodkami odruchów zginania i prostowania kończyn przednich lub tylnych. Czynności rdzenia wiążą się również z obwodowym układem nerwowym.

1.2.2. Mózgowie

Jest to największe skupisko neuronów. Liczba neuronów (u zwierząt ok. kilkunastu miliardów) ustalona w życiu płodowym nie zwiększa się po urodzeniu, natomiast uaktywniają one swoją czynność, tworząc w miarę kontaktu zwierzęcia ze środowiskiem coraz więcej wypustek oraz coraz więcej nowych synaps. Mózgowie zbudowane jest podobnie jak rdzeń kręgowy z istoty szarej, którą tworzą ciała neuronów oraz z istoty białej, utworzonej przez ich wypustki — dendryty i neuryty. Najogólniej, warstwę powierzchniową mózgowia tworzy istota szara, wewnętrzną - istota biała. Wewnątrz mózgowia znajdują się 4 komory mózgowe wypełnione krążącym płynem mózgowo-rdzeniowym. Wyróżnia się dwie komory boczne, komorę trzecią i czwartą. Mózgowie, podobnie jak rdzeń kręgowy otoczone jest trzema oponami (str. 23).

W mózgowiu można wyodrębnić wiele wyspecjalizowanych struktur morfologicznych, mających budowę dostosowaną do pełnienia określonych zadań. Najbardziej ogólny podział mózgowia wyróżnia: pień mózgu, móżdżek oraz kresomózgowie. Kresomózgowie tworzą półkule mózgowe, z dominującą tam pod względem czynnościowym korą mózgową (rys. 1.9). |

24