PICT5920

Pod każdym pytaniem przewiduje się na ogół miejsce na wpisanie wymaganych nazwisk. Oto przykład takiego kwestionariusza (bez instrukcji wprowadzającej);

Nazwisko i imię......... ........................................................

I Z którymi kolebami (koleżankami) z Twojej klasy chciałbyś (chciałabyś) chętnie uczestniczyć w autokarowej wycieczce szkolnej? Możesz wymienić tyle nazwisk, ile tylko zechcesz. Wpisz je w odpowiedniej kolejności, rozpoczynając od kolegi (koleżanki), z którym najbardziej chciałbyś (chciałabyś) uczestniczyć w wycieczce.

2. Z którymi kolegami (koleżankami) z Twojej klasy raczej niechętnie chciałbyś (chciałabyś) uczestniczyć w autokarowej wycieczce szkolnej? Wypisz je w odpowiedniej kolejności, rozpoczynając od kolegi (koleżanki), z którym prawdopodobnie najmniej chętnie chciałbyś (chciałabyś) uczestniczyć w wycieczce.

Data.................

Informację o kolejności wypisywania nazwisk kolegów (koleżanek) podaje się zazwyczaj w instrukcji wprowadzającej. Może mieć ona np. następujące brzmienie: „Wyobraźcie sobie, że przypuszczalnie nastąpi w najbliższym czasie przesadzanie uczniów w naszej klasie. Proszę podać nazwiska osób. z którymi każdy z was chciałby najbardziej siedzieć. Na pierwszym miejscu piszemy osobę, z którą chciałoby się siedzieć najbardziej, na drugim osobę, z którą chciałoby się siedzieć w drugiej kolejności i dalej następne” (za M. Pilkiewicz, 1973a, s. 225).

Przed zebraniem wypisanych kartek lub „kwestionariuszy” warto sprawdzić, czy wszystkie zostały podpisane i wypełnione zgodnie z instrukcją. Osoby nieobecne w dniu badania, będące stałymi członkami grupy, poddaje się badaniom w terminie późniejszym.

W przypadku zaś, gdy badania socjometrycznc wymagają wyboru na podstawie kilku kryteriów, zaleca się dokonywanie ich w pewnych odstępach czasu, by uniknąć wybierania przeważnie tych samych osób. Ponadto doradza się sporządzanie krótkich notatek o warunkach i przebiegu przeprowadzonych badań. No-

łatki takie okazują się często bardzo przydatne podczas interpretacji zgromadzonych w len sposób danych socjometrycznych.

h. Sporządzanie tabeli socjometryczjtej

Przykład tabeli socjometrycznej

Otrzymane wyniki w badaniach socjometrycznych mogą być przedmiotem szczegółowych analiz dopiero po icli należytym uporządkowaniu. W tym celu zestawia sieje w specjalnej tabeli, zwanej tablicą socjometryczną lub socjoma* trycą, albo po prostu tabelą socjometryczną. Sporządzanie jej me sprawia większej trudności. Ola przykładu podaję tabelę socjometryczną zamieszczoną w publikacji M Pilkicwicza (1973a. s. 227). Występuje ona tu pod nazwą tabeli 8. Dokonana została na podstawie odpowiedzi na następujące pytania

kim najbardziej chciał(a)byś siedzieć w jednej ławce?" (liczba wyborów ograniczona do 5 osób).

„Z kim najmniej chętnie chcial(a)byś siedzieć w jednej ławce? (liczba odrzuceń nic ograniczona).

Odpowiedzi na powyższe pytania udzieliło 10 uczennic i 10 chłopców z klasy V szkoły podstawowej.

183