gdzie:
Qt - przepływ ścieków deszczowych przy napełnieniu kolektora do 0 wysokości krawędzi przelewowej [dm3/s],
Qt/ - przepływ ścieków bytowo-gospodarczych [dm3/s].
Rys. 6.7. Zasada rozdziału ścieków w przelewie burzowym: H — wysokość krawędzi przelewowej
Ustalenie współczynnika rozcieńczenia początkowego jest bardzo ważnym elementem projektowania, gdyż na jego podstawie oblicza się ilość ścieków odpływających kolektorem poniżej przelewu Qk i przez przelew do kanału burzowego Qb oraz ładunki zanieczyszczeń zawarte w tych ściekach.
Odpływ kolektorem poniżej przelewu wynosi:
Qk = Qu( 1 + «,p) [dm3/s] |
(6.23) |
Odpływ do kanału burzowego wynosi: | |
Qb = Qd - nrp ■ Qu [dm3/s] |
(6.24) |
Współczynnik rozcieńczenia początkowego sieciowych przelewów burzowych określa się w odniesieniu do maksymalnych przepływów godzinowych, dla których oblicza się przekroje poprzeczne kanałów. Dla przelewu końcowego przed oczyszczalnią współczynnik nrp ustala się
w odniesieniu do przepływu średniego dobowego lub innego miarodajnego stanowiącego podstawę do obliczeń obiektów oczyszczalni.
Dotychczas wielkość nrp jest zwykle ustalana na zasadzie porównywania z przelewami już funkcjonującymi
Przyjmowany w Polsce współczynnik rozcieńczenia początkowego wynosi:2)
■ na przelewach ogólnospławnej sieci kanalizacyjnej nrp = 5-r6,
■ w mechanicznej oczyszczalni ścieków nrj> = 3-^4,
■ w biologicznej części oczyszczalni nrp = 1,5-*-2.
Imhoff3> dla przeciętnych warunków zaleca przyjmować dla przelewów sieciowych n,p = 8 -*■ 10, a dla przelewów końcowych nrp = 5.
Podwyższenie wartości nrp powoduje zwiększenie ilości ścieków, które w czasie opadów wraz ze ściekami okresu bezdeszczowego zostaną bezpośrednio skierowane do oczyszczalni Jest to równoznaczne z podwyższeniem stopnia ochrony odbiornika, ale także ze zwiększeniem przekrojów kanałów i przepustowości oczyszczalni.
Obecnie uważa się, że bardziej właściwe jest obliczanie przelewów burzowych nie według współczynnika rozcieńczenia początkowego, lecz według tzw. natężenia opadu krytycznego qkr, zwanego prościej — opadem krytycznym.4* Jest to natężenie opadu wyrażane w decymetrach sześciennych dzielonych przez sekundę i pomnożonych przez hektar, przy którym zaczyna działać przelew. Należy tak dobrać opad krytyczny, aby zrzut do odbiornika nastąpił wówczas, gdy odprowadzone zostaną do oczyszczalni zanieczyszczenia spłukane z powierzchni zlewni oraz gdy zostanie wypłukany osad z dna kanału.
Zależność między współczynnikiem rozcieńczenia początkowego nrp a opadem krytycznym qkr określa wzór:
Cdm3/sha] (6.25)
gdzie Qu [dm3/s] jest odpływem w czasie pogody bezdeszczowej ze zlewni F [ha] przy średnim współczynniku spływu 'F.
21 Cywiński B„ Gdula S., Kempa E, Kurbiei J, Płoszańslri H.: Oczyszczanie ścieków. Arkady, Warszawa 1983.
3> ImhofT K., Irnhoff K. R.: Kanalizacja miast i oczyszczanie ścieków. Poradnik. Arkady. Warszawa 1982.
4> Wybrane zagadnienia kształtowania systemów kanalizacyjnych. Praca zbiorowa UCŚ. PWN, Warszawa 1980.
53