Rozdział 29
Postępowanie w stosunku do nieobecnych w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe stanowi tryb szczególny postępowania istota uregulowany w art. od 173 k.k.s. do 177 k.k.s. Istotą tego postępowania jest modyfikacja zwykłego porządku procesowego, z uwagi na nieobecność oskarżonego lub podmiotu pociągniętego do odpowiedzialności posiłkowej oraz redukcja czynności procesowych, których nie można wykonać z powodu ich absencji (zob. J. Kosonoga, Zakres gwarancji procesowych..., poz. 93).
Utrzymanie trybu postępowania w stosunku do nieobecnych stanowi odpowiedź na postulaty praktyki wskazujące, że niejednokrotnie dochodzi do sytuacji, gdy sprawca czynu zabronionego pozostaje za granicą, a przedmiot podlegający przepadkowi znajduje się w kraju (zob. J. Kosonoga, Zakres gwarancji procesowych...). Zastosowanie trybu postępowania w stosunku do nieobecnych pozwala wówczas na uniknięcie obstrukcji procesowej. Podkreślić jednak należy, iż postępowanie w stosunku do nieobecnych nie jest trybem o charakterze obligatoryjnym. Wystąpienie zatem przesłanek pozytywnych omawianego trybu postępowania nie musi prowadzić do wydania postanowienia o zastosowaniu postępowania w stosunku do nieobecnych, bowiem organ procesowy może znaleźć inne, alternatywne rozwiązanie procesowe.
1. Postępowanie w stosunku do nieobecnych może być zastosowane do sprawcy przestępstwa, jak i wykroczenia skarbowego oraz do podmiotu pociągniętego do odpowiedzialności posiłkowej. Zastosowanie tego trybu postępowania wymaga spełnienia szeregu ustawowych wymogów. Pozytywne przesłanki postępowania w stosunku do nieobecnych określone zostały w art. 173 k.k.s. Stosownie do powołanego przepisu, postępowanie w stosunku do nieobecnych może być prowadzone przeciwko sprawcy przestępstwa skarbowego lub wy kroczenia skarbowego przebywającego stale za granicą albo gdy nie można ustalić miejsca jego zamieszkania lub pobytu w kraju, przesłanki Postępowanie w stosunku do nieobecnych można zastosować wobec
pozytywne obywateli polskich, cudzoziemców^ oraz apatrydów (bezpaństwowców, czyli
438