P3109016

Część II. Podmioty goipodarcze

5.5.1.2. Spółki

Nic zawsze pojedyncze prowadzenie działalności gospodarczej jest możliwe lub celowe. Jeżeli na przykład podmiot gospodarczy prowadzący taką działalność nie dysponuje odpowiednim kapitałem, umiejętnościami i kwalifikacjami czy pomieszczeniem, to może podjąć decyzję prowadzenia działalności gospodarczej wspólnie z innymi osobami. Może on wówczas zawrzeć umowę spółki i dzięki temu ma szansę prowadzenia korzystniejszej działalności. Spółkę można utworzyć na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego lub Kodeksu spółek handlowych.

Kiedy zamierza się prowadzić działalność gospodarczą na niedużą skalę, np. w dziedzinie handlu, wytwórczości, usług, wtedy odpowiednia może być najprostsza forma organizacyjna oparta na przepisach Kodeksu cywilnego, czyli spółka prawa cywilnego, potocznie zwana spółką cywilną. Spółka taka powstaje tylko na mocy porozumienia wspólników, bez dodatkowych wymagań oraz formalności.

Większe przedsięwzięcia gospodarcze, z perspektywą szerokiej współpracy handlowej i produkcyjnej, z koniecznością zaangażowania poważniejszego kapitału, z udziałem wielu wspólników, wymagają z reguły utworzenia spółki przewidzianej przez Kodeks spółek handlowych, czyli spółki handlowej. Spółki handlowe dzieli się na spółki osobowe oraz spółki kapitałowe.

Spółki osobowe opierają swoją działalność nie tylko na wkładzie kapitałowym, ale głównie na osobistej pracy wspólników w firmie. Do takich spółek zalicza się spółkę jawną, spółkę partnerską oraz komandytową i komandytowo-akcyjną. Do spółek kapitałowych są zaliczane pozostałe spółki handlowe.

Na rys. 5 przedstawiamy klasyfikację spółek, dokładne ich omówienie zaś znajduje się w rozdziale S.6.

f

SPÓŁKI

PRAWA CYWILNEGO

SPÓŁKI

HANDLOWE

♦

SPÓŁKI

OSOBOWE

Spółka jawna

SPÓŁKI

KAPITAŁOWE

z ograniczoną ledzialnokią

—    Spółka partnerska    — Spółka akcyjna

—    Spółka komandytowa Spółka komandytowo-akcyjna

Rys. S. Klasyfikacja spółek

liB.1.3. Spółdzielnie

■(Uilfirlnir d/ialąją na podstawie ustawy z dnia I6 września I982 r.. zwanej Pra-■r M/HUJzirlczym wraz z późniejszymi zmianami. Do cech wyróżniających spół-Hktlnię juko organizację gospodarczą można zaliczyć to. że jest ona dobrowolnym ■pa/rnicm nieograniczonej liczby osób. która w interesie członków spółdzielni Htorad/.i wspólną działalność gospodarczą. Spółdzielnia może prowadzić również ■Ulalność społeczną i oświatową na rzecz swoich członków i ich środowiska oraz ■łlllć nadwyżkę bilansową (zysk) między swoich członków.

Decyąję o utworzeniu spółdzielni podejmują członkowie założyciele (co naj-■||f| l(> osób fizycznych albo 3 osoby prawne). Jedynie spółdzielnia produkcji roi-H| powinna liczyć co najmniej 5 członków. Do wniosku o zarejestrowanie spółdzielni, ikładancgo do właściwego sądu, należy dołączyć statut i założenia ekooomiczno-Hfpani/ucyjnc zakładanej spółdzielni. Z chwilą rejestracji spółdzielnia nabywa oso* ■jpk prawną.

PiSa2i Przedsiębiorstwa komunalne

Wyodrębniane ostatnio dość intensywnie z mienia Skarbu Państwa jednostki uży-l^rnoici publicznej, które są potrzebne gminom w ich działalności, stanowią trzon mImmumUI komunalną]. Są to na przykład przekazane gminom i związkom gmin jako liiltfnlc komunalne jednostki komunikacji lokalnej, zieleni miejskiej, zaopatrzenia W imiui|ilę cieplną, kultury fizycznej i rekreacji, gospodarki mieszkaniowej, jednostki Iwiiiili /ące usługi kulturalne i inne jednostki komunalne.

(liniiui wykonuje swoje zadania, określone w Ustawie o samorządzie gminnym, kMryili celem jest zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności przez świadczenie Iłalug |hiw\/cchnic dostępnych. W myśl tej ustawy gospodarka komunalna może być ■prid/ima przez gminę w formach zakładu budżetowego łub spółki prawa han-dkiMrgo. Może też powierzyć wykonanie zadań z zakresu gospodarki komunalnej fauhnui fizycznym, prawnym lub jednostkom organizacyjnym nieposiadającym oso* pwuki prawnej w drodze umowy na zasadach ogólnych, ale z zastosowaniem prze* I«mów o zamówieniach publicznych. Komunalne zakłady budżetowe powołuje rada pntlny. W tej formie mogą być realizowane tylko zadania o charakterze użyteczności publicznej. Gmina może również tworzyć spółki z ograniczoną odpowiedzialno-*« ii| lub spółki akcyjne i przystępować do takich spółek.

laSiii Przedsiębiorstwo państwowe

łY/rdsięhiorstwo państwowe jest wyodrębnioną organizacyjnie, ekonomicznie I pruwnic jednostką gospodarczą utworzoną przez upoważniony do tego organ admi* miMiucji państwowej. Działalność przedsiębiorstw państwowych reguluje Ustawa # dnia 25 września I98I r. wraz z późniejszymi zmianami i uzupełnieniami. W hie-i im Im jednostek państwowych przedsiębiorstwo państwowe jest najniższym szcze-wwwwtfpetmpl

33