PwTiR072

142 Rozdział 6

rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie określenia warunków bezpieczeństwa osób przebywających w górach, pływających, kipiących się i uprawiających sporty wodne z 1997 r. Trwają uzgodnienia międzyresortowe nad nowym rozporządzeniem, którego projekt z marca 2007 r. jest dostępny na stronie internetowej MSWiA.

Wskazane rozporządzenie dotyczy terenów położonych na wysokości powyżej 600 m n.p.m., ale także poniżej tej wysokości, gdyż decydujące jest to, czy rzeźba danego terenu stwarza zagrożenie dla zdrowia i życia osób na nich przebywających, bądź jest to teren, którego zagospodarowanie rekreacyjno-sportowe kwalifikuje do uprawiania turystyki, rekreacji ruchowej i sportu w góracłi. Projektowane zaś nowe rozporządzenie ogranicza ten ostatni warunek do terenów położonych poniżej 600 m n.p.m., których zagospodarowanie rekreacyjno-sportowe kwalifikuje do uprawiania narciarstwa oraz których rzeźba kwalifikuje do uprawiania alpinizmu.

Omawiane rozporządzenie Rady Ministrów z 1997 r. przewiduje wykonywanie zadań z zakresu ratownictwa górskiego przez Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe (GOPR), Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe (TOPR) oraz inne upoważnione organizacje ratownicze. GOPR i TOPR są specjalistycznymi stowarzyszeniami o zasięgu ogólnokrajowym, działającymi w zakresie określonym w swych statutach na podstawie ustawy o kulturze fizycznej oraz rozporządzenia MSWiA w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków i uprawnień specjalistycznych organizacji ratowniczych, warunków ich wykonywania przez inne organizacje ratownicze oraz rodzaju i wysokości świadczeń przysługujących ratownikom górskim i wodnym w związku z udziałem w akcji ratowniczej z 2002 r. Wymienione organizacje ratownicze współdziałają w realizacji swoich zadań z organami administracji publicznej oraz osobami fizycznymi i prawnymi prowadzącymi działalność w zakresie kultury fizycznej i turystyki. Projektowane rozporządzenie z 2007 r. rozumie to szerzej jako współpracę z podmiotami uczestniczącymi w zintegrowanych systemach ratowniczych, organami jednostek samorządu terytorialnego, administracją lasów państwowych oraz parków narodowych i krajobrazowych, a także osobami prawnymi i fizycznymi oraz niepełnymi osobami prawnymi prowadzącymi działalność w zakresie kultury fizycznej i turystyki.

Wymienione wyżej specjalistyczne organizacje ratownicze mają prawo występowania do kierowników obiektów i urządzeń wypoczynkowych, sportowych, rekreacyjnych i turystycznych oraz do organizatorów imprez w dziedzinie kultury fizycznej, rekreacji i sportu z pisemnym lub ustnym wnioskiem o usunięcie stwierdzonych zagrożeń bezpieczeństwa osób na swoim terenie działania. Są one również uprawnione do występowania do organów administracji samorządowej oraz do dyrektora parku narodowego o nakazanie usunięcia tego rodzaju zagrożeń, jak również o wstrzymanie eksploatacji lub zamknięcie określonych obiektów, urządzeń lub obszarów. Ponadto w wyjątkowych sytuacjach stanowiących zagrożenie dla zdrowia i życia osób GOPR lub TOPR może zażądać od organizatorów wskazanych wyżej imprez zaniechania danej imprezy lub zaniechania wyjścia w góry. a od kierowników wskazanych obiektów - zamknięcia tych obiektów lub oznaczonych urządzeń.

Projektowane nowe rozporządzenie Rady Ministrów z 2007 r. ustala w odniesieniu do bezpieczeństwa w górach zasadę odpowiedzialności jednostek samorządu terytorialnego za odpowiednie wyznaczenie i oznakowanie górskich szlaków turystycznych oraz umieszczenie i konserwację znaków. Na terenie parku narodowego tę odpowiedzialność ma ponosić dyrektor parku. Ta skądinąd słuszna zasada powinna być ustalona w ustawie o kulturze fizycznej z 1996 r., a nie w jej akcie wykonawczym. Podobne zastrzeżenia i jeszcze dalej idące wątpliwości wywołuje ustalenie tego projektu, że w zakresie nieuregulowanym jego szczególnymi postanowieniami, dotyczącymi odpowiadania gmin za wyznaczenie, oznakowanie i konserwację górskich szlaków turystycznych, oraz określającymi zakres pojęcia „zapewnienie warunków bezpieczeństwa osób uprawiających turystykę górską, rekreację ruchową i sport w górach", odpowiada organizator imprezy. Ma to odnosić się do niezapew-nienia warunków bezpieczeństwa oraz nieprzestrzegania zasad i warunków bezpieczeństwa podczas zorganizowanych imprez turystycznych, wycieczek szkolnych, zawodów sportowych i innych imprez z zakresu kultury fizycznej na terenach górskich. Niestety sformułowanie tych projektowanych przepisów jest nieprzejrzyste i niejednoznaczne. Także tzw. materii ustawowej dotyczy ustalenie wskazanego projektu z 2007 r., że osoby fizyczne uprawiają sport, rekreację ruchową i turystykę górską na własne ryzyko i własną odpowiedzialność. Przy tym jest to sformułowanie zbyt szeroko ujęte, trudne do pogodzenia z rodzajami i zasadami odpowiedzialności cywilnej, w tym z wyżej przytoczoną zasadą dotyczącą górskich szlaków' turystycznych. Posłużono się tutaj przejętym z języka potocznego określeniem „na własną odpowiedzialność”, które w istocie wyraża brak odpowiedzialności cywilnej innych podmiotów prawa za poniesioną szkodę. Niewątpliwie powyższe ustalenia projektowanego aktu wykonawczego wykraczają poza zakres delegacji ustawowej zawartej w ustawie o kulturze fizyczne z 1996 r.

Omawiany projekt rozporządzenia z 2007 r. przewiduje, że gminy oraz podmioty prowadzące w górach działalność w zakresie kultury fizycznej będą miały obowiązek zapewnienia warunków' bezpieczeństwa osób uprawiających turystykę górską, rekreację i sport w górach . Ma to polegać w szczególności na:

•    zagospodarowaniu, użytkowaniu i utrzymaniu terenów górskich, obiektów i urządzeń, zwłaszcza poprzez oznakowanie tych terenów, obiektów i urządzeń;

•    zapewnieniu warunków do organizowania pomocy oraz ratowania osób, które uległy wypadkowi lub są narażone na niebezpieczeństwo utraty życia lub