P1350660

272

Ministrów spowodowało pogorszenie sytuacji finansowej. Przedsiębiorstwo utraciło płynność finansową, nieterminowo reguluje zobowiązania wobec budżetu, ZUS i j_n. nych wierzycieli oraz odczuwa brak środków na odtworzenie majątku produkcyjnego.

Ustawa nie przewiduje żadnych sankcji podatkowych za przekroczenie rocznego wskaźnika wzrostu wynagrodzeń. Kwoty wynagrodzeń wypłacone w danym roku w ciężar kosztów są zaliczane do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu usta. wy o podatku dochodowym od osób litycznych i prawnych, niezależnie od tego, czy są wypłacane do wysokości wskaźnika ustalonego przez Komisję Trójstronną, czy ponad ten wskaźnik.

Ocena przyrostu wynagrodzeń w podmiotach gospodarczych dokonywana jest na kilku szczeblach przez^{11 25}:

-    podmiot gospodarczy -jego organa nadzorcze i kontrolne,

-    organa założycielskie i właścicielskie - ministrowie i wojewodowie mają obowiązek przeprowadzania okresowych analiz i ocen poziomu wzrostu wynagrodzeń,

- organa kształtujące politykę makroekonomiczną — Rada Ministrów. Ministerstwo Finansów i Komisję do spraw społeczno-gospodarczych.

Rolę koordynatora polityki państwa w zakresie wzrostu płac pełni Minister Finansów, a odpowiednie dane przygotowuje GUS. Minister Finansów ma prawo formułowania wniosków w zakresie polityki płac i przedstawiania ich Radzie Ministrów i Komisji Trójstronnej.

5. POLITYKA WZROSTU PŁAC WEDŁUG USTAWY O NEGOCJACYJNYM KSZTAŁTOWANIU PRZYROSTU WYNAGRODZEŃ (Studium badawcze²)

Negocjacyjne kształtowanie wzrostu płac oznacza udział przedstawicieli pracowników w rozwiązywaniu problemu podwyżek plac, głównie ze względu na ochronę plac przed spadkiem ich wartości realnej. Osiąganie konsensusu jest łatwiejsze, gdy;

•    w negocjacjach uwzględnia się poszanowanie i dobrą wolę i stron,

•    wnikliwie rozpatruje się propozycje składane przez strony oraz dokonuje oceny ich pozytywnych i negatywnych skutków dla pracowników i zakładu,

•    wyraźnie się ustala głębokość i zakres rozwiązać płacowych, w których partycy-

VWĆ niają związki zawodowe. Uprawnienia związków zawodowych mogą dotyczyć

C wysokości wskaźnika wzrostu wynagrodzeń lub także uwzględniać sposób po-^iału środków, zasady i terminy wprowadzenia podwyżek, konkretne kwoty pod wy-jck dla grup pracowników i inne.

•    opracowuje się rzetelne symulacje w celu ustalenia wielkości środków na wzrost wynagrodzeń i oceny możliwości ich wygospodarowania w oparciu o prognozowaną działalność zakładu i wynikającą z niej sytuację ekonomiczną,

•    następuje wybór wariantu mającego najwięcej elementów akceptowanych przez obydwie strony układu.

a) Zróżnicowanie podwyżek w zależności od sytuacji ekonomiczno-finansowej firmy

Wprowadzanie podwyżek płac uwzględniających spełnienie w pełni wymagań (czy żądań) płacowych pracowników jest w zasadzie niemożliwe. Pracownicy wysu-wają postulaty maksy mai istyczne. a przedsiębiorcy najczęściej minimalistyczne z powodu niestabilności rynkowej, trudności w przewidywaniu działalności nawet w krótkich okresach i niepewności zapewnienia niezbędnych środków na płace, a tym samym wywiązania się z obietnic płacowych.

Czynniki rynkowe mają zasadniczy wpływ na wyniki ekonomiczne i wypłacalność firm, a w konsekwencji na politykę podwyżek, z uwzględnieniem przepisów przedmiotowej ustawy (tabela 38).

Tabela 38. Klasyfikacja zakładów dla celów podwyżek plac

Lp.	Rodzą| parametrów ^koaoadczaych	Zakres spełnienia w zakładzie
		A	B	C	D	E	F
t	Strata na działalności	tak
2	Niewidki zysk — mało korzystny dla firmy		tak	tak		_
3	Zysk korzystny dla firmy				tak	tak \ tak
4	Częściowa i nieterminowa realizacja zobowiązań wobec budżetów. ZUS. dostawców i innych osób	tak	tak
5	Pełna i terminowa realizacja zobowiązań wobec budżetów. ZUS, dostawców, pracowników i innych osób			tak	1 tak 1 tak		B
6	Posiadanie środków na rozwój firmy				tak
7	Możliwość przeznaczenia części zysku na rzecz pracowników				l tak 1 tak 1

1

¹⁴⁰ U. Wierzejcwska, A. Sączek. Kształtowanie wzrostu wynagrodzeń w podmiotach gospodarczych u przedsiębiorcy. Prawo Przedsiębiorcy, 1997. nr 12-13, s. 30.

2

Na podstawie praktycznego rozwiązywania problemów podwyżek płac w firmach analizy i ekspertyz dla około 100 firm.