Rozdział 9 Udział pielęgniarki w usprawnianiu pacjenta3

Również odpowiednie ułożenie dala i rozluźnienie wszystkich mięśni jest pewnego rodzaju terapią i nazywa się leczeniem odprężającym, relaksującym — powoduje zmniejszenie m.in. napięcia mięśni oskrzeli.

Gimnasty ka oddechowa ma na celu:

•    zwiększenie ruchomości klatki piersiowej,

•    poprawienie mechaniki oddychania (wentylacji płuc),

•    ułatwienie odkrztuszania,

•    zapobieganie niedodmie i zapaleniu płuc.

Gimnastyka zwiększająca ruchomość klatki piersiowej ma szczególne znaczenie w zapobieganiu zrostom opłucnej po przebytym zapaleniu opłucnej i odmie. Ćwiczenia polegają głównie na skłonach tułowia w pozycji czołowej, strzałkową i poprzecznej.

Gimnastyka poprawiająca mechanikę oddychania to ćwiczenia, które mają na celu nauczenie oddychania przeponą lub oddychania wolnego i głębokiego. Oddychanie przeponowe polega na używaniu przepony przez głęboką relaksację mięśni brzucha podczas wdechu. Ćwiczenia oddychania przeponowego należy prowadzić w pozycji leżącej na wznak z nogami ugiętymi w stawach biodrowych i kolanowych, ponieważ w ułożeniu tym zwiększa się ruchomość przepony. Pacjent powinien sam wyczuwać unoszenie się ściany brzucha, starając się zachować bez ruchu ściany klatki piersiowej.

Gimnastykę oddechową dzieli się także na gimnastykę statyczną i dynamiczną. Pierwsza opiera się na ćwiczeniach mięśni oddechowych bez udziału mięśni kończyn, druga na wykorzystaniu ich współdziałania.

Uczenie wolnego i głębokiego oddychania polega na świadomym kontrolowaniu czasu wydechu. Zaleca się w tym celu wydychanie powietrza przez zwężone usta i wydawanie dźwięku np. r r r ... lub gwizdania. Powoduje to powstawanie niewielkiego oporu wydechowego, czego następstwem jest zwolnienie przepływu powietrza w drogach oddechowych, lepsza ruchomość przepony i rozszerzenie oskrzeli.

Mechaniczne sposoby usprawniające oddychanie

Do mechanicznych sposobów usprawniających oddychanie należą:

•    ćwiczenia oddechowe z użyciem przyrządów,

•    drenaż ulożeniowy,

•    odkrztuszanie,

•    opukiwanie,

•    odsysanie,

•    wysokie ułożenie

Ćwiczenia oddechowe z użyciem przyrządów

Istotne znaczenie w usprawnianiu oddychania mają ćwiczenia oddechowe w>. konywane z użyciem przyrządów. Mogą polegać na nadmuchiwaniu balonu, wy dmuchiwaniu powietrza przez rurkę zanurzoną w butelce z płynem, przedmuchiwaniu wody z butelki pełnej do pustej, użyciu aparatu z kulkami (aparatu Ttiflc, lub urządzenia typu Fluder (ryc. 9.1,9.2).

RIO

Ryc. 9.1. Gimnasty ka oddechowa — zastosowanie aparatu Triflo.

Woda

Ryc. 9-2. Gimnastyka oddechowa — przedmuchiwanie wody z butelki. W pierwszym etapie i pierwszej butelki do drugiej, w drugim etapie z drugiej butelki do pierwszej.

C11