19. Zastosowania analizy skupień _ 311
czy podobieństwa, czyni kierowano się, wybierając tę czy inną technikę grupowania. jak radzono sobie ze zbiorami zmiennych, w jaki sposób oceniano jakość wyników itd. Metoda naukowa wymusza bowiem uzasadnienie każdego wyboru metod i technik w badaniu empirycznym.
W tym punkcie przedstawimy tylko kilka ciekawszych przykładów zastosowań, przy czym nie tyle ciekawe rozwiązanie jest tu najważniejsze, ile ciekawy problem, do którego rozwiązania wykorzystano metody grupowania wielowymiarowego.
Przykład 4.1 3. ( czynniki prowadzące do sukcesu w nauczaniu statystyki)
Wstęp do statystyki (rozumiany jako statystyka ogólna) jest przedmiotem nauczania studentów wielu akademickich dyscyplin i stanowi interesujące wezwanie zarówno dla studentów, jak i wykładowców. Dla jednych studentów jest to przedmiot poważny, budzący obawy, a dla innych jest to tylko jeden z wielu przedmiotów. Z drugiej strony wykładowcy traktują statystykę jako przedmiot kluczowy dla sukcesu studenta w uczelni i o rosnącym znaczeniu dla powodzenia w zawodzie, równocześnie wiedząc, że trudno jest nauczać, gdy emocje i postawy w grupie studentów są zróżnicowane: od znudzenia do frustracji i strachu. Podejmowane są zatem badania czynników, które wpływają na powodzenie w nauczaniu statystyki. Badacze Schutz, Drogosz, White i Distefano (1998) przywołują wiele takich badań i wskazują na podstawowe wnioski. Akceptując je zasadniczo, zwracają oni jednak uwagę na wyniki badań psychologicznych ukazujących znaczenie motywacji i strategii nauczania dla efektu nauczania. Twierdzą oni, że łączenie tych dwóch elementów nie następuje, co dało asumpt do ich własnego badania.
Badanie przeprowadzono na 94 studentach, wśród których było 78% kobiet, którzy wpisali się na listę uczestników wykładów ze statystyki. Zastosowano następujące techniki badawcze:
1. Test matematyczny, składający się z 30 pytań - do oceny wyjściowej wiedzy matematycznej uczestników (test obejmował podstawowe reguły matematyczne, które są potrzebne do standardowych obliczeń statystycznych).
2. Test wstępnej wiedzy statystycznej w zakresie rozumienia pojęć i relacji między pojęciami.
3. Pomiar postaw studentów wobec statystyki (ang. Survey of Attitudes Towards Statistics - SATS) w dwóch spośród czterech zakresów najbardziej odpowiednich do badania osiągnięć w statystyce: skalę afcktacji (pomiar stopnia pozytywnych nastawień wobec statystyki) i skalę wartości (pomiar postaw wobec użyteczności, znaczenia i wartości statystyki w życiu osobistym i zawodowym). Postawy w tym zakresie mierzono w 7-stopniowej skali Bikerta (1 - zdecydowanie nie; 7 - zdecydowanie tak).