S5000249

rzemieślników spółdzielnie rzemieślnicze, dobrowolne i samorządne zrzeszenia skupiające właścicieli warsztatów prowadzących działalność gospodarczą na terenie objętym zasięgiem spółdzielni.

Spółdzielnie rzemieślnicze w ramach swojej działalności statutowej udzielają rzemieślnikom pomocy w zaopatrywaniu w surowce, materiały, sprzęt, urządzenia, maszyny, narzędzia pracy. Innym zadaniem spółdzielni jest niesienie pomocy rzemiosłu w nawiązywaniu umów na produkcję artykułów rynkowych, czy też umów kooperacyjnych, a także zbyt wyrobów i świadczenie usług.

W spółdzielniach zrzesza się około 30% ogółu właścicieli zakładów rzemieślniczych, a dominują rzemieślnicy branży budowlanej. Podobnie, jak w przypadku cechów, istnieją spółdzielnie branżowe (np. Rzemieślnicza Spółdzielnia Budowlana, Rzemieślnicza Spółdzielnia Metalowców) i spółdzielnie wielobranżowe. Spółdzielnie rzemieślnicze działają na podstawie przepisów prawnych o spółdzielniach i ich związkach.

Organizacją rzemiosła działającą w układzie regionalnym jest izba rzemieślnicza, która zrzesza istniejące na jej terenie cechy i spółdzielnie rzemieślnicze. Izba rzemieślnicza jest społeczno-zawodową i gospodarczą organizacją rzemiosła działającą — w zależności od usytuowania — na terenie jednego lub kilku województw. Na terenie całego kraju działa obecnie 21 izb rzemieślniczych. Zadaniem tej organizacji jest koordynowanie działalności rzemiosła, cechów i spółdzielni rzemieślniczych, reprezentowanie interesów rzemiosła i współdziałanie z terenową administracją państwową oraz organizacjami społecznymi i gospodarczymi. Izby rzemieślnicze pełnią ważne funkcje w dziedzinie oświaty zawodowej przez prowadzenie nadzoru nad działalnością szkoleniową w zakładzie rzemieślniczym i organizowanie systemu potwierdzania kwalifikacji zawodowych przez własne komisje egzaminacyjne.

Izba rzemieślnicza jest organizacją samorządową, a jej organami statutowymi są zjazd delegatów cechów i spółdzielni rzemieślniczych, rada izby (wybrana przez zjazd), zarząd, komisja rewizyjna, odwoławczy sąd rzemieślniczy.

Organizacją rzemieślniczą o' ogólnopolskim zasięgu oddziaływania jest Centralny Związek Rzemiosła (w skrócie stosowanym powszechnie — CZR), mający swą siedzibę w Warszawie. Jest to centralna, społeczno-zawodowa i gospodarcza organizacja rzemiosła, której członkami są izby rzemieślnicze. Organami statutowymi CZR są: zjazd rzemiosła, krajowa rada rzemiosła (będąca swoistym parlamentem rzemieślniczym), zarząd (wybierany przez radę), komisja rewizyjna. Zadaniem CZR jest reprezentowanie interesów środowiska rzemieślniczego wobec organów władzy i organizacji społecznych i gospodarczych oraz koordynowanie działalności organizacji rzemieślniczych i nadzór nad nimi, a także przygotowywanie propozycji regulacji prawno--organizacyjnych zasad funkcjonowania rzemiosła i jego organizacji.

Na szczególną uwagę zasługuje to, że we wszystkich władzach organizacji rzemiosła i na wszystkich szczeblach zarządzania decydującym czynnikiem jest samorząd rzemiosła, wyłącznie którego przedstawiciele zasiadają w organach stanowiących (walne zgromadzenia, zjazdy, zarządy cechów, rady spółdzielni, rady izb rzemieślniczych, Krajowa Rada Rzemiosła), a także występują w składzie organów wykonawczych (np. zarząd izby rzemieślniczej, zarząd CZR).

Samorządowe organizacje rzemieślnicze stanowią bardzo istotny element w życiu społecznym i zawodowym oraz działalności gospodarczej rzemieślnika. Wiedza na temat zasad ich funkcjonowania jest istotna

27