Scan0003 (54)

4

Salus aegroti suprema lex esto!

Dobro chorego niech będzie najwyższym prawem!

Tadeusz Marcinkowski

STWARDNIENIE ROZSIANE A UKŁAD IMMUNOLOGICZNY

OT WSTĘP

Wzajemne związki czynnościowe pomiędzy układami: nerwowym i odpornościowym budzą duże zainteresowanie, które staje się coraz większe w ostatnich latach. Do wymienionych dwu układów bywa dołączany jeszcze trzeci, mianowicie układ wydzielania wewnętrznego. Znajduje to swój wyraz w określeniu: „Sieć nerwowo cudo krynno-limfatyczna” (neuro-endocrine-lymphatic network). Na Ir w za jemne powiązania zwrócił uwagę N.H. Spector w swojej pracy /. Mi:;.! r. posługując się nazwą „neuroimmunomodulacji” (nmuoimniu nomodulation). Wiąże się to z powstaniem w ostatnich lalach Ma dzynarodowego Towarzystwa Neuroimmunomodulacji (IS NIM )

Uważa się, że rolę kluczową w zakresie łączenia funkcjonalnego układu nerwowego i odpornościowego spełnia grasica, gdyż jej f.l.an czynnościowy decyduje o liczebności i sprawności populacji lim lory tów T. W fazie indukcji odpowiedzi immunologicznej grasiczozależne limfocyty T otrzymają dodatkowy sygnał pobudzający — ze strony komórek prezentujących antygeny (komórki APC). Jest to interleu-kina 1 (IL 1) wytwarzana przez makrofagi. Wywołuje to zwiększenie produkcji przez limfocyty IL 2 i dalsze etapy procesów z tym związanych.

W rozważaniach nad etiologią zmian demielinizacyjnych w układzie nerwowym na ogół niewiele zwracano uwagi na możliwość powstawania kompleksów odpornościowych i skutków związanych z ich występowaniem we krwi krążącej. Moim zdaniem takie wlm.iiM* kompleksy odgrywają znaczącą rolę w powstawaniu i rozwo ju fv< li-**

chorób demielinizacyjnych, a w szczególności stwardnienia rozsianego (sclerosis multiplex — SM). Dotyczy to niewątpliwie także i innych procesów chorobowych, ale w tej broszurce ograniczam się tylko do stwardnienia rozsianego. Łączy się to z ogólnie dobrze znanymi trudnościami wydawniczymi, z jakimi borykają się. obecnie wydawnictwa naukowe, zawodowe i popularno-naukowe.

W tej krótkiej (z konieczności) publikacji przedstawiam tylko parę najważniejszych aspektów wzajemnych powiązań funkcjonalnych między układami: nerwowym i odpornościowym.

W tym trzecim wydaniu swojej broszury postanowiłem zwrócić uwagę na materiały zawarte w opracowaniu W. Firnhabera i K. La.u-era.pt. „Multiple Sclerosis in Europę — An Epidejniological Update” odnoszące się do sympozjum poświęconego temu zagadnieniu — w dniach 16-18 kwietnia 1993 r. w Darmstadt [11]. Ukazały się one w 1994 r. i zawierają wiele cennych informacji — uprzednio mi nieznanych. Jednego z autorów tej książki, dra Klausa Lauera, miałem możność poznać osobiście w czasie jednego z zebrań Komisji Nauk Medycznych PAN organizowanych w Szczecinie przez prof. Bogusława Halikowskiego. Wręczyłem wówczas doktorowi Lauerowi swoją broszurkę o SM, a on przysłał mi później egzemplarz wspomnianej wyżej książki [11], za co jestem mu mocno zobowiązany.

Książka ta obejmuje 350 stron, a ponieważ nie jest ona zbyt łatwo dostępna, pozwalam sobie w tym miejscu przedstawić jej zawartość — według oryginału, by w dalszej części swojej broszurki ani w swoim wykazie piśmiennictwa nie podawać już tytułów prac naukowych zamieszczonych w ww. książce, a posługiwać się jedynie numerem zbiorczym [11], a to — dla zaoszczędzenia miejsca. Tak więc na następnych stronicach tej broszurki zamieszczone są kopie stronic 6, 7, 8, 9 ww. książki [11].